Managerowie na kozetce u psychoterapeuty
- Szczegóły
- Utworzono: 04 listopada 2008
- Katarzyna Witak
Problem stresu, wypalania zawodowego i zarządzania własną energią stał się poniekąd globalną obsesją. Setki wydawanych dziś poradników i książek zawierają niezliczone porady jak przeciwdziałać syndromowi wypalenia zawodowego. Półki uginają się od rozmaitych pozycji na temat strategii i stylów radzenia sobie ze stresem. Interesującym wymiarem psychologii wyższej kadry managerskiej wydaje się być problem stresu w świecie biznesu. Z pewnością warto „położyć” managerów na kozetce psychoterapeuty, aby móc przyjrzeć się ich kondycji psychicznej.
Wprowadzenie - Stres stresowi nierówny
Stres jest nieuniknioną częścią naszego życia, towarzyszy nam w pracy i dotyczy zarówno zdarzeń negatywnych, jak i pozytywnych. Bez względu na rodzaj wykonywanej pracy, zajmowane stanowisko, prestiż firmy, stres asystuje każdemu. Pojęcie stresu szybko zadomowiło się w potocznym, codziennym języku. Pomimo, iż istnieje jego wiele definicji (zarówno stricte naukowych jak i popularnonaukowych), stres postrzegany jest najczęściej jako zjawisko negatywne, będące wyrazem patologii czy osłabionej funkcji adaptacyjnej jednostki (za: Bishop 2000).
Termin „stres” został użyty po raz pierwszy przez kanadyjskiego fizjologa Hansa Selye’go (za: Terelak 2001) jako niespecyficzna reakcja organizmu, powstająca w odpowiedzi na działanie bodźców szkodliwych (stresorów), zwana Ogólnym Zespołem Adaptacyjnym.
Seley podzielił stres na dwie kategorie: stres dobry i stres zły (Selye, 1979). Dystres (stres zły) to postać stresu tak ciężka lub trwała, że prowadzi do dezorganizacji działania. Eustres (stres dobry), pomimo wprowadzenia chwilowego dyskomfortu prowadzi do rozwoju osobowości. Prace Selye’go spotkały się z krytyką głównie z powodu niedostatecznego uwzględniania czynników psychologicznych w rozumieniu zjawiska stresu i jego następstw, jednak wywarły duży wpływ na pierwsze konceptualizacje stresu psychologicznego.
Stres odnoszący się stricte do dziedziny psychologii został zdefiniowany po raz pierwszy przez twórcę teorii napięcia emocjonalnego I.L.Janisa. Stres psychologiczny wg Janisa, to taka zmiana w otoczeniu, która typowo, tzn. u przeciętnej osoby wywołuje wysoki stopień napięcia emocjonalnego, które przeszkadza w normalnym sposobie reagowania (za: Terelak 2001).
Inne ujęcie stresu przedstawia Lazarus (1984), który definiuje stres jako określoną reakcję między osobą a otoczeniem, która oceniana jest przez osobę jako obciążająca lub przekraczająca jej zasoby i zagrażająca jej dobrostanowi (za: Heszen-Niejodek 1991). Alternatywą do stanowiska Lazarusa jest koncepcja S.E.Hobfolla, według której stres jest reakcją na otoczenie, w którym występuje groźba czystej utraty sił, rzeczywista ich utrata lub brak sił spowodowany wyeksploatowaniem (Hobfoll, 2006).
Z kolei Strelau stres opisuje jako stan, na który składają się silne negatywne emocje oraz towarzyszące im zmiany fizjologiczne i biochemiczne, przekraczające normalny poziom (Strelau, 2004).
Podsumowując, istnieje wiele teorii stresu. We współczesnej psychologii stresu bazuje się na założeniach, że stres nie jest lokalizowany ani w jednostce, ani w otoczeniu, ale dotyczy określonego rodzaju relacji między nimi. Reakcja ta zwykle ujmowana jest jako zakłócenie lub zapowiedź zakłócenia równowagi pomiędzy zasobami, bądź możliwościami jednostki z jednej strony, a wymaganiami otoczenia z drugiej (Terelak, 2008).
- poprz.
- nast. »»
Komentarze