D jak duży lęk
- Szczegóły
- Utworzono: 09 lipca 2014
- Katarzyna Sanna
Osobowość nie tylko świadczy o tym, kim jesteśmy, ale również o tym, jak funkcjonujemy w środowisku zewnętrznym. Może również przyczyniać się pośrednio do zachowania bądź utraty zdrowia. Jak dowodzą holenderscy badacze, typ osobowości D wiąże się z uogólnionym oraz społecznym lękiem.
Czy osobowość może predysponować do rozwinięcia się problemów natury psychicznej lub zdrowotnej? Hipoteza o występowaniu zależności pomiędzy typem osobowości człowieka a występującymi zaburzeniami zdrowotnymi zaowocowała stworzeniem typologii osobowości typu A, B, C i D. Osobowość typu A może wiązać się z chorobami układu krążenia, osobowość typu B to zdrowy wzorzec zachowania, nieprowadzący do zmian w poziomie zdrowia, a koncepcja osobowości typu C powstała w wyniku poszukiwań specyficznych czynników sprzyjających rozwojowi choroby nowotworowej.
Pojęcie osobowości typu D, inaczej zwanej osobowością stresową, zostało wprowadzone do literatury przez psychologa klinicznego Johana Dennolleta. Na ten typ składają się dwa główne wymiary: negatywna emocjonalność przejawiająca się doświadczaniem takich emocji jak lęk, gniew, wrogość, irytacja, oraz hamowanie społeczne, które wyraża się przez unikanie zagrożenia związanego z relacjami społecznymi i wiąże się z niewyrażaniem negatywnych emocji oraz zachowań zgodnych z tymi emocjami. Ogólnie można powiedzieć, że osoba posiadająca ten typ osobowości będzie miała tendencję do martwienia się i odczuwania napięcia, będzie się przy tym czuła cały czas zagrożona, wśród innych ludzi będzie czuła się niepewnie oraz będzie odbierała siebie jako mało wartościową. Strategia świadomego braku ekspresji własnych uczuć będzie wiązała się z obawą przed dezaprobatą oraz odrzuceniem.
Osobowość typu D na pewno wiąże się z niższą jakością życia, ale przede wszystkim z problemami w zakresie układu sercowo-naczyniowego. Badania również donoszą, że osoby o takim typie osobowości doświadczają wyższego poziomu lęku. Holenderscy badacze – Nina Kupper & Johan Denollet, postanowili ustalić, jaki jest związek pomiędzy osobowością typu D oraz jej dwoma podstawowymi wymiarami a lękiem. W badaniu wzięło udział ponad 2000 osób, każdy z badanych musiał wypełnić specjalistyczne kwestionariusze.
Wyniki badań wskazują, że osobowość typu D jest związana z ośmiokrotnie wyższym ryzykiem występowania lęku ogólnego. Co ciekawe, wymiary osobowości typu D bardzo mocno wiązały się z lękiem społecznym. Hamowanie społeczne według autorów jest związane z rozwinięciem się zaburzeń w zakresie funkcjonowania społecznego w postaci lęku przed relacjami społecznymi oraz fobią społeczną, natomiast negatywna emocjonalność może wiązać się z aspektem fobii społecznej, jakim jest poczucie utraty kontroli. Na osobach o takim typie osobowości sytuacje społeczne wymuszają reakcje unikające oraz odczuwanie negatywnych emocji. Ponadto osobowość typu D może wiązać się z gorszą regulacją emocji, co z kolei może być powiązane ze słabszymi umiejętnościami dbania o siebie – unikania uprawiania sportu wymagającego społecznych interakcji, niepodporządkowywania się do instrukcji od lekarzy.
Na podstawie:
- Kupper, N., Denollet, J. (2014). Type D Personality Is Associated with Social Anxiety in the General Population. Int.J. Behav. Med. 21, 496–505.
- http://www.wup.lodz.pl/files/ciz/osobowosc_typu_abcd.pdf
- http://en.wikipedia.org/wiki/Type_D_personality
Bądź na bieżąco! Zapisz się na nasz newsletter! (dodatkowo otrzymasz eBooka "Iluzje codzienności")
