Fornalik Idealny
- Szczegóły
- Utworzono: 23 października 2013
- Katarzyna Sanna
„Nic się nie stało! Polacy, nic się nie stało”- w ubiegłym tygodniu po przegranej z Ukrainą ta piosenka pojawiła się z pewnością w niejednym domu i na ustach niejednego zawiedzionego kibica.
To już pewne, nie będzie naszej reprezentacji w przyszłorocznym Mundialu. Najwyraźniej nasi piłkarze opanowali do mistrzostwa sztukę wzbudzania i miażdżenia nadziei, często doprowadzając do „meczów ostatniej szansy”. W tym roku, tak samo jak zresztą w poprzednich Mistrzostwach Europy, wierzono w umiejętności koncentracji na 90 minut, w dobry wynik, no i w ostateczności w awans. Niestety na wierzeniach się zakończyło i zarówno piłkarze, jak i trener Fornalik w Mundialu będą uczestniczyć, ale na dystans - z kanapy.
Selekcjonerów polskiej reprezentacji w ostatnich latach było bez liku; każdy jeden obiecywał, że góry wraz z naszymi piłkarzami przeniesie, natomiast jedyne zmiany, które dotyczą naszej reprezentacji, odnoszą się do naszej pozycji na listach rankingowych i raczej idą one w dół aniżeli w górę. Z początku kochani, a później deprecjonowani trenerzy sami sobie często podkładają nogę. Waldemar Fornalik po meczu z Ukrainą wypowiadał się o przegranej jako zgodnej z jego wyobrażeniami, bo „Nieszczęśliwie stracony gol zniszczył dobre wrażenie o drużynie, bo wielu, niestety, patrzy na to spotkanie przez pryzmat wyniku”. No cóż, trudno nie być nastawionym na wyniki, kiedy gra rozgrywa się o być albo nie być. Jaki jest obecny (?) trener? Przede wszystkim mówi się o Fornaliku, że ma jedną ważną cechę, której brakowało jego poprzednikom - jest „normalny” - cokolwiek termin ten oznacza. Głosy pochwały oceniają go jako rzeczowego, sumiennego, spokojnego, otwartego. Krytycy natomiast mówią o nim jako o „nijakim”.
Każdy z nas marzy o trenerze idealnym, który wyniesie naszą reprezentację na szczyty chwały i wreszcie sprawi, że łzy w oczach kibiców będę spowodowane radością, a nie smutkiem. Jaki powinien być ten wymarzony selekcjoner? Jedną z najważniejszych cech osobowościowych, które mają kluczowe znaczenie w kontaktach międzyludzkich jest stabilność emocjonalna. Osoby charakteryzujące się tą cechą są najczęściej spokojne, zrelaksowane i umiejące radzić sobie ze stresem. Można by założyć, że równie ważną cechą trenera jest entuzjazm, którym będzie zarażał zarówno piłkarzy, jak i kibiców. Łączy się on z ekstrawersją. Jest ona związana z takimi zachowaniami jak przyjacielskość i serdeczność, towarzyskość, skłonność do zabawy. Osoby ekstrawertywne mają tendencję do poszukiwania stymulacji, dominowania w sytuacjach społecznych, są aktywne, pełne wigoru i optymizmu. Nie jest oczywiście niezbędne, aby trener idealny charakteryzował się wybitną ekstrawersją, gdyż jej zbyt duży poziom wiąże się z nadmierną dominacją, co może przeszkadzać w pracy z ludźmi. W piłce nożnej, jak w każdej innej formie kontaktów między ludźmi, ważny jest sposób reagowania na innych i wchodzenia z nimi w interakcje. Tu ważną cechą ułatwiającą to zadanie jest pragmatyzm. Osoba o nastawieniu pragmatycznym w przeciwieństwie do idealistycznego przede wszystkim nastawiona jest na cel, a nie na zachowanie własnych wartości czy zasad. Dobry trener będzie brał pod uwagę, że głównym jego zadaniem jest doprowadzenie jego drużyny do osiągnięcia jak najlepszych wyników. Żeby te uzyskać, czasami trzeba iść na ustępstwa, wykazać się elastyczną postawą wobec potrzeb bądź możliwości piłkarzy. Inną cechą, która ma duże znaczenie w pracy trenera, jest otwartość poznawcza i twórcze podejście do rzeczywistości. Cecha ta z pewnością byłaby przydatna w sytuacjach, kiedy jakiś piłkarz staje się kontuzjowany i trzeba szybko zmienić go na innego bądź w sytuacji zagrożenia przegraną meczu „na szybko” zmienić taktykę gry.
Cechy osobowościowe idealnego selekcjonera wiążą się z jego umiejętnościami kierowani drużyną. Styl przywództwa jest to sposób postępowania przełożonego wobec podwładnych. Oczywiście wybór stylu zarządzania zależy od trenera, ale również i jego podwładnych oraz czynników sytuacyjnych. Ważnymi elementami jest tu doświadczenie, wiedza oraz cechy osobowości selekcjonera. Do zasadniczych elementów stylu kierowania zalicza się poziom udziału podwładnych w procesie decyzyjnym, zorientowanie trenera na osiągnięcie celu bądź na ludzi, kontakt emocjonalny z podwładnymi czy rodzaj sprawowanej kontroli kierowniczej. Selekcjoner idealny z pewnością będzie umiał łączyć ze sobą style, dzięki którym będzie mógł zdobyć autorytet wśród swoich piłkarzy, a tym samym motywować ich do realizacji stawianych celów. Taki trener powinien, według klasyfikacji Reddina, poruszać na pomiędzy kompleksowym stylem kierowania, czyli takim, w którym kierownik koncentruje się za zarówno aktualnie wykonywanych zadaniach oraz docenia indywidualny wkład każdego z piłkarzy, a dyrektorskim, który zakłada umiejętność stawiania wysokich wymagań zarówno sobie, jak i podwładnym. Taki trener nie tylko będzie umiał radzić sobie z pojawiającymi się sporadycznie kaprysami piłkarzy, ale również kłaść nacisk na pracę zespołową i dobierać ludzi w taki sposób, aby maksymalnie efektywnie uzyskać upragnionego gola.
Niepochlebne opinie, jakie chodzą o naszych piłkarzach - oprócz braku talentu do kopania skupiają się również na tym, że są oni leniwi i głównie nastawieni na zarabianie pieniędzy. Selekcjoner idealny musi mieć w związku z tym umiejętność motywowani ludzi do bycia zaangażowanym w pracę. Warto by było, żeby miał wiedzę dotyczącą efektywnego zachęcanie piłkarzy. Na przykład, według badań gdy widzimy owoce naszej pracy, stajemy się bardziej produktywni. To akurat zadanie trudne w chwili obecnej, bo efekty pracy naszej reprezentacji w kontekście Mundialu są raczej mizerne, ale może metoda małych zwycięstw zachęci naszych piłkarzy do wbijania większej ilości golów ku uciesze kibiców, ich żon oraz matek. Kolejną przydatną metodą jest wspieranie zawodników – osoby, które otrzymują pozytywne wzmocnienia, znacznie lepiej wykonują swoje zadania. Zamiast ciągłych krzyków, poklepanie chłopaków po meczu i miłe słowa otuchy w szatni również mogą zwiększyć nasze szanse na wygraną. Okazuje się również, że obrazki wywołujące pozytywne emocje wspomagają nasze możliwości koncentracji. Może przed każdym meczem każdy z piłkarzy powinien przejrzeć album z kociakami?
Czy będziemy kiedykolwiek mieć trenera idealnego? Z pewnością jest to możliwe. Należy jednak pamiętać, że od samego trenera ani mundial, ani inne mistrzostwa nie zależą. Ważna jest również drużyna i jej umiejętności oraz ochota do pracy. Dla tych, którzy nie mogą podnieść się po porażce z Ukrainą, po internecie ostatnio krąży motywujący filmik Piotra Blandforda „Jesteś zwycięzcą”, więc jak wykrzykuje autor: „Co zrobisz, to upadniesz, wstaniesz, podniesiesz się, pobiegniesz dalej”- to hasło przewodnie zarówno dla piłkarzy, jak i zasmuconych kibiców.
- Jarmuś, S., Witkowski T. (2004). Podręcznik Trenera. Wydawnictwo Moderator
- Żukowski, P., Muszyński, A., Łazowska, H.(1998). Techniki zarządzania i style kierowania. BWSH
- http://blog.ted.com/2013/04/10/what-motivates-us-at-work-7-fascinating-studies-that-give-insights/