Kiedy praca niszczy twoje relacje z bliskimi?

Szczegóły: Utworzono: 23 września 2014; dr Jarosław Kulbat

dr Jarosław Kulbat

Problemy zostawiam w pracy, usłyszałem ostatnio od znajomego w odpowiedzi na pytanie, jak układają mu się relacje z ludźmi, którzy są mu bliscy – rodziną czy przyjaciółmi. Zapytałem go o to, bo przez ponad godzinę opisywał swoje kiepskie relacje ze współpracownikiem, który jest szefem konkurencyjnego zespołu sprzedażowego. Niby nie ma otwartego konfliktu między nimi, ale od jakiegoś czasu ich współpraca nie układa się dobrze.

Małe nieuprzejmości, złośliwe uwagi, kpiące uśmieszki, plotki – korporacyjna wojna partyzancka. Za mało, żeby się tym bardzo przejmować, za dużo, by to zignorować. W przypadku tego rodzaju zachowań ze strony współpracowników warto pamiętać o tym, że ich doświadczanie w pracy może mieć konsekwencje dla innych dziedzin naszego życia. Na przykład dla naszych relacji z najbliższymi: rodziną czy przyjaciółmi.

Przygotowując się do pewnego projektu, natknąłem się na ciekawe badanie, które przeprowadziła Merideth Ferguson (2011). Autorka wyszła z założenia, że nieprzyjemne kontakty ze współpracownikami dość szybko stają się źródłem stresu. Zresztą nie jedynym, jaki może się stać naszym udziałem w pracy. Gdy poziom tego stresu staje się zbyt wysoki, jego manifestacje mogą zacząć się pojawiać także poza pracą, na przykład w domu. Rozdrażnienie, obniżenie samokontroli, które sprawia, że zaczynają nas irytować zachowania domowników i trudniej nam nad tą irytacją zapanować. Gdy taki stan utrzymuje się dłużej, relacje w małżeństwie czy rodzinie mogą ulec trwałemu pogorszeniu. I właśnie Ferguson postanowiła sprawdzić, czy stres doświadczany w pracy (którego przyczyną są niemiłe zachowania współpracowników) znajduje odzwierciedlenie we wzroście niezadowolenia ze swojego małżeństwa. Co więcej, autorka poszła krok dalej i postanowiła sprawdzić, jak na tą sytuację reagują współmałżonkowie, którzy także oceniali swoje zadowolenie ze związku.

Niemiłe zachowania współpracowników są źródłem stresu pracowników – to zależność dość dobrze udokumentowana w badaniach. Wyniki badania Ferguson przyniosły kolejne potwierdzenie tej zależności. Co ciekawe jednak, okazało się, że doświadczany w pracy stres wpływa nie tylko na satysfakcję z małżeństwa tej osoby, której nie układa się w pracy. U współmałżonka także zaobserwowano spadek zadowolenia ze związku. I choć zależności uzyskane przez Ferguson nie są zbyt silne, zwrócić uwagę należy na to, że uzyskano je w badaniach próby, która doświadczała stosunkowo słabego stresu związanego z nieuprzejmymi zachowaniami współpracowników. W sytuacji, w której wrogie, choć nie agresywne działania współpracowników są bardziej intensywne, doświadczany stres będzie najprawdopodobniej wyższy, a jego manifestacja w życiu rodzinnym wyraźniejsza. Bo właśnie wtedy pozostawianie problemów w pracy za drzwiami swojego domu może być szczególnie trudne.

Oczywiście najlepiej nie dopuszczać do tego, żeby stres w pracy osiągnął poziom, który zacznie być widoczny poza pracą. To zadanie dla kierowników czy specjalistów od HR. Jeśli już jednak do tego dojdzie, pomocne mogą się okazać techniki służące redukcji wielkości stresu czy radzenie sobie w warunkach jawnej prowokacji ze strony współpracowników. Pamiętajmy, że stawką jest kondycja związku, w którym wielu z nas znajduje oparcie w chwilach kryzysu, między innymi wtedy, gdy trzeba sobie poradzić ze stresem. Gdy stracimy wsparcie najbliższych, pokonać stres będzie zdecydowanie trudniej.

Do czytania (pdf – link do artykułu):

Ferguson, M. (2012). You cannot leave it at the office: Spillover and crossover of coworker incivility. Journal of Organizational Behavior, 33(4), 571-588. [pdf]