Odraczanie gratyfikacji vs motywacja w dążeniu do celu

Szczegóły

Utworzono: 14 stycznia 2009

Olaf Sawajner

Informacje zewnętrzne są również bardzo ważnym punktem odniesienia dla jednostki, szczególnie w przypadku, gdy sama nie może określić postępów we własnym działaniu. Dobrym przykładem są tutaj początkujący kulturyści, którzy pracując kilka miesięcy nad swoją muskulaturą często sami nie zauważają efektów (częsty powód sięgania po suplementy, oraz anaboliki – by przesunąć gratyfikację „bliżej” w czasie). Takie osoby potrzebują oceny zewnętrznej (trener, znajomi będący autorytetem w oczach danej jednostki).

Sytuacja jest analogiczna jak w przykładzie Syzyfa – gdy informacje potwierdzają efekty działania (wzmocnienie) następuje podtrzymanie (a nawet zwiększenie) działań zgodnie z planem, jeżeli nie - motywacja ulega ostrej redukcji.

Istnieje wiele technik umożliwiających podtrzymywanie działań w planach długoterminowych – na przykładzie początkujących kulturystów wystarczy, że zrobią sobie zdjęcie swojej sylwetki przed rozpoczęciem planu treningowego i zestawią je ze zdjęciem w danej chwili. Dodatkowym akceleratorem może być stworzenie fotomontażu w programie graficznym obrazujące sylwetkę, do której dąży nasz początkujący kulturysta. Wówczas może stworzyć linię czasu (karton A0 i linie obrazująca poszczególne fazy ćwiczeń), na której będzie umieszczać zdjęcia. Każda z prezentowanych technik ma za zadanie wykorzystać kolejny bardzo istotny czynnik, którym jest szacowanie prawdopodobieństwa.

Informacje zwrotne podczas wykonywania działania przez jednostkę dostarczają danych, na podstawie których decyduje ona, czy prawdopodobieństwo osiągnięcia celu się zmieniło. W przypadku zwiększenia szans na osiągnięcie sukcesu działanie zostaje podtrzymane, w przeciwnym wypadku (szczególnie spadek prawdopodobieństwa) działanie może zostać zaniechane.

Interesującym elementem jest kwestionowanie twierdzenia, że „motywację wewnętrzną niszczy zewnętrzne wzmacnianie” (Deci i Ryan, 1985). Robert Einserberger i współpracownicy dowodzą, że obniżanie motywacji wew. na skutek nagród to mit. Mówią, że zainteresowanie daną dziedziną i twórcze rozwiązywanie problemów można wyćwiczyć poprzez stosowanie innych wzmocnień. Tezę tą potwierdzają badania Einserberger’a i Camerona (1996) (Strelau, 2002). Uważam, że rozwiązaniem tej kwestii jest specyfika danego celu i różnice indywidualne.

Motywacja towarzyszy ludziom we wszystkim co robią, zarówno na płaszczyźnie życia osobistego, jak i zawodowego. Motywacja często jest elementem decydującym o tym, czy osiągniemy zakładany cel, czy uda nam się dotrzeć tam gdzie zakładaliśmy wcześniej, czy też zrezygnujemy. Zgodnie z przedstawionymi poglądami psychologów możemy zobaczyć, że nie jest to prosty proces, mamy okazję przyjrzeć się mu głębiej i zastanowić jak to jest z naszą wewnętrzną motywacją.

Osoby, które nie mają problemów z realizacją celów krótkoterminowych, często napotykają na duże problemy podczas realizacji celów długoterminowych. Dzięki przedstawionym technikom mam nadzieję, że uda się Państwu podtrzymać motywację i osiągnąć wyznaczony cel. Osobiście używam tych technik od kilku lat i z pełnym zadowoleniem mogę je polecić.

Olaf Sawajner – wykładowca, prowadzi m.in. takie zajęcia jak: psychologia biznesu i reklamy, marketing, public relations, metody badawcze w psychologii, badania rynku i marketingowe. Trener NLP specjalizujący się w perswazji wielopoziomowej i rozwoju osobistym. Posiada doświadczenie zawodowe m.in. w takich sektorach jak: zarządzanie, marketing, rekrutacja i szkolenia.

Interesuje i rozwija się w kierunkach związanych z zastosowaniem i implementacją najnowszych technologii i sieci społecznych mających na celu zwiększenie efektywności pracy i grupowego nauczania. Więcej informacji dostępnych pod adresem: www.nafnaf.pl.

Literatura

1. Deci, E. L., Ryan, R.M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. New York: Plenum Press
2. Łukaszewski, W. (1984). Szanse rozwoju osobowości. Warszawa, Książka i Wiedza
3. Łukaszewski, W. (1973). Oceny działania a wykonywanie nowych zadań. Wrocław: Ossolineum
4. Strelau, J. (2003). Psychologia podręcznik akademicki Tom2: Psychologia ogólna. Gdańsk: GWP Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
5. Strelau, J. (2002). Psychologia podręcznik akademicki Tom3: Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej. Gdańsk: GWP Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Bądź na bieżąco! Zapisz się na nasz newsletter! (dodatkowo otrzymasz eBooka "Iluzje codzienności")

e-mail: