Otwórz już oczy
Jak długo śpisz? Czy się wysypiasz? A może cierpisz na bezsenność? Ile tak naprawdę powinniśmy spać?
Pooglądasz ze mną?
Kto nie słyszał stwierdzenia: "książki są dobre dla dzieci" lub "telewizja jest szkodliwa dla dzieci"?
Syndrom ostatniej piosenki
Znacie to doświadczenie, kiedy melodia wtrąca się w Twoje myśli i wiruje w powtarzającej się pętli?
Szewcy bez butów
Powiem ci ze wstydem, patrząc z dzisiejszej perspektywy, ja i wielu „kandydatów na pomagaczy” byliśmy nieco zarozumiali. Metodologia badań psychologicznych i analiza statystyczna – baza psychologii naukowej – budziły naszą niechęć, a fascynowały niebazujące na badaniach, raczej filozoficzne, wynurzenia psychoanalityków lub psychologów humanistycznych. I uznawaliśmy, że to właśnie jest prawdziwą psychologią.
To tylko gra!?
Kto nie słyszał stwierdzenia, że gry znieczulają mózg? Nie od dziś obwinianie gier komputerowych za agresywne zachowanie dzieci, młodzieży, czy nawet dorosłych jest pewnego rodzaju normą społeczną. Bo w końcu gdzieś musi być winowajca, czyż nie?
Wzajemny wpływ a granice kontroli społecznej
Sposób, w jaki operują procesy wzajemnego wpływu, ma też pewne implikacje dla wyrażanych publicznie obaw, że postępy wiedzy psychologicznej przyczynią się do manipulowania ludźmi i przejęcia kontroli nad ich zachowaniem. Na obawy takie często słyszymy odpowiedź, że każde zachowanie jest przez coś kontrolowane. Zamierzony wpływ społeczny nie pociąga wiec za sobą wprowadzania kontroli tam, gdzie jej przedtem nie było. Ten typ argumentacji jest trafny w tym sensie, że każde działanie ma jakąś swoją przyczynę. Ale to nie zasada przyczynowości wywołuje ludzki niepokój. Na poziomie społecznym ich obawy dotyczą tego komu władza kontrolowania przypadnie w udziale, tego za pomocą jakich środków i w jakich celach będzie sprawowana, a także czy dostępne będą mechanizmy wzajemnej kontroli nad praktykami instytucjonalnymi. Na poziomie indywidualnym ludzie są po prostu zaniepokojeni implikacjami psychotechnologii dla programowania stosunków między ludźmi.
Zabezpieczenia indywidualne
Możliwe środki zaradcze przeciwko manipulowaniu ludźmi za pomocą technik psychologicznych są zwykle sprowadzone do zabezpieczeń indywidualnych. Zwiększanie wiedzy ludzi o sposobach wywierania wpływu jest zalecane jako najlepsza broń w walce z manipulacją. Gdy ludzie wiedzą w jaki sposób można sterować ich zachowaniem, zwykle stawiają opór oczywistym próbom wywarcia na nich wpływu, utrudniając tym samym manipulację. Jednakże sama świadomość jest, niestety, słabą ochroną. Większość ludzi doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że reklamujące się firmy usiłują wpłynąć na ich zachowanie za pomocą przesadnych twierdzeń, rzekomo pochlebnych opinii klientów, pseudoeksperymentatorów wykazujących wyższość produktów, wytwarzanie odpowiednich skojarzeń i nachalnego przedstawiania korzyści jakie płyną z użytkowania ich produktów. Wiedza taka jednak wcale nie uodparnia ludzi na wpływy reklamy. Podobnie się mają sprawy z perswazją za pośrednictwem karania lub nagradzania. Przymus może skłaniać do uległości, a nagrody mogą wywoływać oczekiwane zachowanie, nawet jeżeli ludzie doskonale zdają sobie sprawę, że powodem ich działań jest to, że są do nich zachęcani przez innych ludzi.
Wykorzystywaniu ludzi przez innych ludzi przeciwdziałano z powodzeniem na długo przed powstaniem psychologii jako dyscypliny naukowej, formułującej prawa i opracowującej procedury zmiany zachowania. Najbardziej niezawodnym źródłem oporu przeciwko kontroli manipulacyjnej są po prostu wzajemne konsekwencje ludzkich interakcji. Ludzie przeciwstawiają się wykorzystywaniu i nadal będą czynić to w przyszłości, ponieważ zachowanie uległe ma dla nich niekorzystne następstwa. Choćby nie wiadomo jak wyrafinowane były wysiłki zmierzające do wywarcia wpływu, nie zmniejsza to bynajmniej awersyjności ulegania, kiedy jest ono dla danej osoby czymś niekorzystnym. Ze względu na istnienie wzajemnych konsekwencji, nikt nie może manipulować innymi do woli, i każdy doświadcza czasem uczucia bezsilności, gdy chce uzyskać to czego pragnie. Prawda ta dotyczy wszystkich poziomów funkcjonowania, zarówno indywidualnego, jak i zbiorowego. Rodzice nie mogą skłonić dzieci do spełniania ich wszystkich życzeń i poleceń, z drugiej strony dzieci czują, że rodzice w pewnym stopniu ograniczają ich w robieniu tego na co mają ochotę. Na uniwersytetach każde z grup, a mianowicie administracja, wykładowcy, studenci i absolwenci, jest przekonana, że pozostały grupy są zbyt wpływowe w promowaniu własnych interesów, a oni sami nie mają wystarczającej siły, aby zmienić zwyczaje panujące w tej instytucji. Na arenie politycznej Kongres sądzi, że władza wykonawcza ma nadmierne uprawnienia, i na odwrót, władza wykonawcza sądzi, że jest blokowana w realizowaniu swojej polityki przez kontrakcje Kongresu.
- poprz.
- nast. »»
Nigdy dość. Mózg a uzależnienia
Historia nałogów i procesu zdrowienia autorki, ale też omówienie z perspektywy badaczki zmian zachodzących w mózgu i zachowaniu na skutek długotrwałego uzależnienia.
W zakamarkach mózgu
Wybitni naukowcy o fascynujących funkcjach ludzkiego mózgu!
Zbiór intrygujących esejów autorstwa należących do światowej czołówki neuronaukowców, zawierający analizy dziwnych i sprzecznych z intuicją aspektów funkcjonowania ludzkiego mózgu.
Myślenie czarno-białe
Wyznaczamy granice, a większość rzeczy w życiu dzielimy według prostego czarno-białego schematu. Ta zdolność wykształcona w trakcie ewolucji jest w nas utrwalana od dzieciństwa przez rodziców, szkołę i otoczenie. Kevin Dutton, autor bestsellerów psychologicznych oraz utytułowany naukowiec z Oksfordu, pokazuje, że nie zawsze upraszczanie życia i wyborów jest dla nas najlepsze. „Myślenie czarno-białe” ukaże się już 12 maja.
Twój mózg bez tajemnic
Sen, pamięć, mowa, odczuwanie przyjemności czy strachu - codziennie mamy do czynienia z tymi procesami i emocjami, ale jak mózg je tworzy?
Życzenia dla Świata
Początkowo Ratzinger nie był entuzjastą Bergolio. Widział w nim reformatora, który może zupełnie zmienić oblicze Kościoła. To mu się nie podobało. A przynajmniej taki obraz, możemy zobaczyć w filmie fabularnym Dwóch Papieży.
Łykać jak Homo sapiens
Andrzej poznał Ilonę na forum miłośników wampirów i filmu „Zmierzch”. On był w średnim wieku, ona za rok miała skończyć 20 lat. Ilonie udało się przekonać Andrzeja, że jest prawdziwym wampirem, a on był gotowy wydać 10 tys. zł, żeby ta przemieniła również jego.
Sen nocy letniej
Rekord czasu, jaki można wytrzymać bez snu pobił w 1964 roku Randy Gardner. Nie spał przez 264 godziny i 12 minut. Brak snu jednak już w wyjątkowo krótkim czasie daje się nam we znaki. Zaczynają się problemy z koncentracją, pamięcią czy motywacją po nieprzespanej dobie a co dopiero 11.
To nie ja, to Ty!
Co się dzieje, gdy masz całą masę niewygodnych, krępujących i irytujących emocji, z którymi nie chcesz się świadomie zmierzyć?
Otwórz już oczy
Jak długo śpisz? Czy się wysypiasz? A może cierpisz na bezsenność? Ile tak naprawdę powinniśmy spać?
Odkryjmy potęgę kolorów!
Nie lubisz tego wina? Wypróbuj go pod innym oświetleniem. Chcesz, żeby ten napój był bardziej słodki? Rozjaśnij jego kolor. Chcesz, żeby herbata była zimniejsza? Umieść ją w szklanym pojemniku. Widzenie naprawdę jest wiarą.
Zabić Wertera
Zdarzenie, z którym mieliśmy do czynienia podczas 27 finału WOŚP do dzisiaj odbija się echem medialnym. Prowadzone są rozważania co można było zrobić, czego nie trzeba było robić i co teraz zrobić.
Ho ho ho... oto rzeczywistość...
Okres świąt Bożego Narodzenia z pewnością dla wielu z nas jest czasem do spotkania z najbliższymi. To czas, gdy słuchamy świątecznych melodii, gromadzimy się przy suto zastawionym stole, szczęśliwe dzieci biegają wokół pięknie przystrojonej choinki i tylko oczekujemy by dorwać się do błyszczących prezentów zapakowanych w czerwone kokardy.
Śladami Bestii
Czy to możliwe, żeby dobry człowiek popełnił zły uczynek?
W 1974 roku, serbska artystka Marina Abramowić wystawiła wybuchowy show, zatytułowany Rhythm 0 w galerii w Neapolu. Jednocześnie ujawniając coś strasznego o ludziach.
Dogadać się z innymi
Dlaczego tak trudno jest porozumieć się z innymi? Dlaczego inni nie rozumieją mojego punktu widzenia? Gdzie tkwi przyczyna problemów w relacjach z rodziną, szefem i współpracownikami?
Homo nie całkiem sapiens
Krytyczni, ale merytoryczni. Spierający się, ale też rozumiejący. Bogdan Wojciszke, wybitny polski psycholog i Marcin Rotkiewicz, ceniony dziennikarz naukowy rozmawiają o automatyzmach myślenia, nadętych politykach, narzekaniu Polaków i pułapkach moralności.
Syndrom gotującej się żaby. Co zabiło żabę?
Wyobraź sobie, że umieściłeś żabę w naczyniu z wodą i po chwili zaczynasz ją podgrzewać. Gdy temperatura wody wzrasta, widzisz, że żaba może odpowiednio dostosować swoją temperaturę ciała. Płaz kontynuuje regulację wraz ze wzrostem temperatury.
Mądrość i różne niemądrości
Żyjemy w świecie nieustających rekomendacji. Co robić, jak myśleć, w co się ubierać? Co zrobić, by osiągnąć sukces i na jaką partię głosować?
Ta piosenka obniża stres o 65%
Wszyscy dobrze wiemy, że powinniśmy się nauczyć zarządzać swoim stresem. Gdy sprawy stają się coraz trudniejsze w pracy, szkole czy życiu prywatnym, możemy korzystać z wielu porad, sztuczek i technik, które pozwolą uspokoić nieco skołatane nerwy.
Pokochaj poniedziałki. Jak poradzić sobie z wypaleniem zawodowym?
Czy na myśl o poniedziałku zaczyna cię boleć brzuch? Czy już w niedzielne popołudnie pogarsza ci się nastrój? Czy tylko w weekendy czujesz, że żyjesz? Czy inni zauważają u ciebie spadek energii i zmiany w zachowaniu?
Odzyskać kontrolę
Zespół stresu pourazowego (ang. Post-Traumatic Stress Disorder - PTSD) stał się chorobą naszych czasów i jest to zaburzenie, które rozwija się u osób, które doświadczyły szokującego, przerażającego lub niebezpiecznego wydarzenia.
Intuicja nie ma płci, czyli jak podejmujemy decyzje?
Podobno mężczyźni są lepszymi decydentami niż kobiety. Nie kierują się emocjami, są odporni na sugestie innych, trafniej przewidują konsekwencje swoich wyborów, a co najważniejsze robią to wszystko szybciej. Czy faktycznie tak jest? A nawet jeśli, czy taki model podejmowania decyzji naprawdę jest kluczem do sukcesu?
Wiele
