Otwórz już oczy
Jak długo śpisz? Czy się wysypiasz? A może cierpisz na bezsenność? Ile tak naprawdę powinniśmy spać?
Pooglądasz ze mną?
Kto nie słyszał stwierdzenia: "książki są dobre dla dzieci" lub "telewizja jest szkodliwa dla dzieci"?
Syndrom ostatniej piosenki
Znacie to doświadczenie, kiedy melodia wtrąca się w Twoje myśli i wiruje w powtarzającej się pętli?
Szewcy bez butów
Powiem ci ze wstydem, patrząc z dzisiejszej perspektywy, ja i wielu „kandydatów na pomagaczy” byliśmy nieco zarozumiali. Metodologia badań psychologicznych i analiza statystyczna – baza psychologii naukowej – budziły naszą niechęć, a fascynowały niebazujące na badaniach, raczej filozoficzne, wynurzenia psychoanalityków lub psychologów humanistycznych. I uznawaliśmy, że to właśnie jest prawdziwą psychologią.
To tylko gra!?
Kto nie słyszał stwierdzenia, że gry znieczulają mózg? Nie od dziś obwinianie gier komputerowych za agresywne zachowanie dzieci, młodzieży, czy nawet dorosłych jest pewnego rodzaju normą społeczną. Bo w końcu gdzieś musi być winowajca, czyż nie?
Teoria Opanowywania Trwogi
Teoria Opanowywania Trwogi (Terror Management Theory) – TOT – rozwinęła się w połowie lat ’80 ubiegłego stulecia. Ilość badań jakie narodziły się z TOT jest ogromna. Ta wyjątkowa teoria znana jest głównie w Stanach Zjednoczonych i zachodniej Europie. W Polsce pierwsza książka poświęcona w całości teorii opanowywania trwogi została wydana w 2008 roku (Rusaczyk 2008), co świadczy o nikłej znajomości lub popularności tejże teorii w polskiej nauce psychologicznej i społecznej.
Teoria zakłada, że wszystkie organizmy żywe posiadają mechanizmy, pozwalające adaptować się do warunków napotkanych na swej drodze. Dzięki temu wzrasta ich szansa na przetrwanie, co prowadzi do ekspansji. W przypadku człowieka instynkt ten jest związany z wypracowanymi i unikalnymi zdolnościami poznawczymi, pozwalającymi na myślenie złożone. Ta wyjątkowa cecha, która pozwala nam żyć, niesie ze sobą zagrożenie. Otóż dzięki niej posiadamy wiedzę o naszej śmiertelności i marności naszego życia. Według TOT, aby móc funkcjonować w świecie, w którym nieuniknioną kwestią jest umieranie, które wywołuje lęk, ludzie w celu złagodzenia takiej trwogi konstruują kulturowe koncepcje rzeczywistości, pozwalające wzbudzić poczucie, iż są ważną częścią tej kultury. Ta kultura bowiem dostarcza nam przekonania, które pozwalają nadać życiu znaczenie, sens i sprawić, że człowiek staje się kimś ważnym i wartościowym. Takie przekonania stanowi na przykład religia, która podkreśla istnienie czegoś powyżej skończoności fizycznej, w której jednostka ma udział i dzięki temu łatwiej jest jej radzić sobie ze świadomością skończoności jej bytu na świecie.
Teoria opanowywania trwogi opiera się na dwóch hipotezach. Pierwsza mówi o buforze zabezpieczającym jednostkę przed „suchą”, obdartą z ideologii świadomością swojej skończoności, druga o efekcie eksponowania śmiertelności, która unaocznia ludziom ich własną śmiertelność, w konsekwencji prowadząca do uruchomienia mechanizmu mający na celu uśmierzyć trwogę i odbudować poczucie bezpieczeństwa.
Teoria opanowywania trwogi znalazła swoje zastosowanie w wielu nurtach psychologicznych taki jak psychologia kulturowa, kliniczna czy społeczna, (por. kolejno: Florian, Mikulincer 1997; Arndt, Routledge, Cox, Goldenberg 2005; Pyszczynski, Solomon, Greenberg 2002). Co ciekawe hipotezy TOT znajdują zastosowanie w badaniach zachowań konsumenckich człowieka. Mandel i Heine (1999) przeprowadzili eksperyment, który potwierdził, że w sytuacji eksponowania badanym ich własnej śmierci wzrastała skłonność do zakupu produktów luksusowych. Takie zachowanie tłumaczyli odwołując się do roli poczucia własnej wartości. Mówiąc ludziom o ich śmierci aktywizuje do działania bufora zabezpieczającego i dzieli dziedziny na ważne i nieznaczące dla poczucia własnej wartości.
Myśli o śmierci innych i naszej śmiertelności prowadzą do ciekawych zachowań, a jak wiemy ze śmiercią mamy do czynienia codziennie – w gazecie, telewizji na drogach, w historii, a czasem w życiu prywatnym. Dlatego więc, może warto zagłębić wiedzę, jaką niesie za sobą TOT i wykorzystać to w różnych dziedzinach życia społecznego, jak i psychologii.
{rdaddphp file=moje_php/autorzy/kniechcial.html}
Literatura
- Arndt, J., Routledge, C., Cox, C., Goldenberg, J. L., (2005). The worm at the core: A terror management perspective on the roots of psychological dysfunction. Applied and Preventive Psychology, 11, s. 191-213.
- Florian, V., Mikulincer, M. (1997). Fear of Heath and the judgment of social transgressions: A multidimensional test of Terror Management Theory. Journal of Personality and Social Psychology, 73, s. 369-380.
- Mandel, N., Heine, S. J. (1999). Terror management and marketing: He who dies with the most toys wins (w:) E. J. Arnould, L. M. Scott (red.) Advances in consumer research t. 26, s. 527 – 532. UT: Association for Consumer Research.
- Pyszczynski, T., Solomon, S., Greenberg, J., (2002). In the Wake of 9/11: The psychology of terror. Washington, DC: American Psychological Association.
- Rusaczyk, M. (2008). Teoria opanowywania trwogi. Dyskurs w literaturze amerykańskiej. Wydawnictwo Naukowe Scholar
Bądź na bieżąco! Zapisz się na nasz newsletter! (dodatkowo otrzymasz eBooka "Iluzje codzienności")
Nigdy dość. Mózg a uzależnienia
Historia nałogów i procesu zdrowienia autorki, ale też omówienie z perspektywy badaczki zmian zachodzących w mózgu i zachowaniu na skutek długotrwałego uzależnienia.
W zakamarkach mózgu
Wybitni naukowcy o fascynujących funkcjach ludzkiego mózgu!
Zbiór intrygujących esejów autorstwa należących do światowej czołówki neuronaukowców, zawierający analizy dziwnych i sprzecznych z intuicją aspektów funkcjonowania ludzkiego mózgu.
Myślenie czarno-białe
Wyznaczamy granice, a większość rzeczy w życiu dzielimy według prostego czarno-białego schematu. Ta zdolność wykształcona w trakcie ewolucji jest w nas utrwalana od dzieciństwa przez rodziców, szkołę i otoczenie. Kevin Dutton, autor bestsellerów psychologicznych oraz utytułowany naukowiec z Oksfordu, pokazuje, że nie zawsze upraszczanie życia i wyborów jest dla nas najlepsze. „Myślenie czarno-białe” ukaże się już 12 maja.
Twój mózg bez tajemnic
Sen, pamięć, mowa, odczuwanie przyjemności czy strachu - codziennie mamy do czynienia z tymi procesami i emocjami, ale jak mózg je tworzy?
Życzenia dla Świata
Początkowo Ratzinger nie był entuzjastą Bergolio. Widział w nim reformatora, który może zupełnie zmienić oblicze Kościoła. To mu się nie podobało. A przynajmniej taki obraz, możemy zobaczyć w filmie fabularnym Dwóch Papieży.
Łykać jak Homo sapiens
Andrzej poznał Ilonę na forum miłośników wampirów i filmu „Zmierzch”. On był w średnim wieku, ona za rok miała skończyć 20 lat. Ilonie udało się przekonać Andrzeja, że jest prawdziwym wampirem, a on był gotowy wydać 10 tys. zł, żeby ta przemieniła również jego.
Sen nocy letniej
Rekord czasu, jaki można wytrzymać bez snu pobił w 1964 roku Randy Gardner. Nie spał przez 264 godziny i 12 minut. Brak snu jednak już w wyjątkowo krótkim czasie daje się nam we znaki. Zaczynają się problemy z koncentracją, pamięcią czy motywacją po nieprzespanej dobie a co dopiero 11.
To nie ja, to Ty!
Co się dzieje, gdy masz całą masę niewygodnych, krępujących i irytujących emocji, z którymi nie chcesz się świadomie zmierzyć?
Otwórz już oczy
Jak długo śpisz? Czy się wysypiasz? A może cierpisz na bezsenność? Ile tak naprawdę powinniśmy spać?
Odkryjmy potęgę kolorów!
Nie lubisz tego wina? Wypróbuj go pod innym oświetleniem. Chcesz, żeby ten napój był bardziej słodki? Rozjaśnij jego kolor. Chcesz, żeby herbata była zimniejsza? Umieść ją w szklanym pojemniku. Widzenie naprawdę jest wiarą.
Zabić Wertera
Zdarzenie, z którym mieliśmy do czynienia podczas 27 finału WOŚP do dzisiaj odbija się echem medialnym. Prowadzone są rozważania co można było zrobić, czego nie trzeba było robić i co teraz zrobić.
Ho ho ho... oto rzeczywistość...
Okres świąt Bożego Narodzenia z pewnością dla wielu z nas jest czasem do spotkania z najbliższymi. To czas, gdy słuchamy świątecznych melodii, gromadzimy się przy suto zastawionym stole, szczęśliwe dzieci biegają wokół pięknie przystrojonej choinki i tylko oczekujemy by dorwać się do błyszczących prezentów zapakowanych w czerwone kokardy.
Śladami Bestii
Czy to możliwe, żeby dobry człowiek popełnił zły uczynek?
W 1974 roku, serbska artystka Marina Abramowić wystawiła wybuchowy show, zatytułowany Rhythm 0 w galerii w Neapolu. Jednocześnie ujawniając coś strasznego o ludziach.
Dogadać się z innymi
Dlaczego tak trudno jest porozumieć się z innymi? Dlaczego inni nie rozumieją mojego punktu widzenia? Gdzie tkwi przyczyna problemów w relacjach z rodziną, szefem i współpracownikami?
Homo nie całkiem sapiens
Krytyczni, ale merytoryczni. Spierający się, ale też rozumiejący. Bogdan Wojciszke, wybitny polski psycholog i Marcin Rotkiewicz, ceniony dziennikarz naukowy rozmawiają o automatyzmach myślenia, nadętych politykach, narzekaniu Polaków i pułapkach moralności.
Syndrom gotującej się żaby. Co zabiło żabę?
Wyobraź sobie, że umieściłeś żabę w naczyniu z wodą i po chwili zaczynasz ją podgrzewać. Gdy temperatura wody wzrasta, widzisz, że żaba może odpowiednio dostosować swoją temperaturę ciała. Płaz kontynuuje regulację wraz ze wzrostem temperatury.
Mądrość i różne niemądrości
Żyjemy w świecie nieustających rekomendacji. Co robić, jak myśleć, w co się ubierać? Co zrobić, by osiągnąć sukces i na jaką partię głosować?
Ta piosenka obniża stres o 65%
Wszyscy dobrze wiemy, że powinniśmy się nauczyć zarządzać swoim stresem. Gdy sprawy stają się coraz trudniejsze w pracy, szkole czy życiu prywatnym, możemy korzystać z wielu porad, sztuczek i technik, które pozwolą uspokoić nieco skołatane nerwy.
Pokochaj poniedziałki. Jak poradzić sobie z wypaleniem zawodowym?
Czy na myśl o poniedziałku zaczyna cię boleć brzuch? Czy już w niedzielne popołudnie pogarsza ci się nastrój? Czy tylko w weekendy czujesz, że żyjesz? Czy inni zauważają u ciebie spadek energii i zmiany w zachowaniu?
Odzyskać kontrolę
Zespół stresu pourazowego (ang. Post-Traumatic Stress Disorder - PTSD) stał się chorobą naszych czasów i jest to zaburzenie, które rozwija się u osób, które doświadczyły szokującego, przerażającego lub niebezpiecznego wydarzenia.
Intuicja nie ma płci, czyli jak podejmujemy decyzje?
Podobno mężczyźni są lepszymi decydentami niż kobiety. Nie kierują się emocjami, są odporni na sugestie innych, trafniej przewidują konsekwencje swoich wyborów, a co najważniejsze robią to wszystko szybciej. Czy faktycznie tak jest? A nawet jeśli, czy taki model podejmowania decyzji naprawdę jest kluczem do sukcesu?
Wiele
