Otwórz już oczy
Jak długo śpisz? Czy się wysypiasz? A może cierpisz na bezsenność? Ile tak naprawdę powinniśmy spać?
Pooglądasz ze mną?
Kto nie słyszał stwierdzenia: "książki są dobre dla dzieci" lub "telewizja jest szkodliwa dla dzieci"?
Syndrom ostatniej piosenki
Znacie to doświadczenie, kiedy melodia wtrąca się w Twoje myśli i wiruje w powtarzającej się pętli?
Szewcy bez butów
Powiem ci ze wstydem, patrząc z dzisiejszej perspektywy, ja i wielu „kandydatów na pomagaczy” byliśmy nieco zarozumiali. Metodologia badań psychologicznych i analiza statystyczna – baza psychologii naukowej – budziły naszą niechęć, a fascynowały niebazujące na badaniach, raczej filozoficzne, wynurzenia psychoanalityków lub psychologów humanistycznych. I uznawaliśmy, że to właśnie jest prawdziwą psychologią.
To tylko gra!?
Kto nie słyszał stwierdzenia, że gry znieczulają mózg? Nie od dziś obwinianie gier komputerowych za agresywne zachowanie dzieci, młodzieży, czy nawet dorosłych jest pewnego rodzaju normą społeczną. Bo w końcu gdzieś musi być winowajca, czyż nie?
Norma prawa jako komunikat perswazyjny
Skuteczność norm prawa w kontekście modelu dwutorowości perswazji
Wprowadzenie
W klasycznych teoriach komunikacji odpowiedzialnością za sprawną komunikację obciążano po równo nadawcę i odbiorcę komunikatu. Wieloletnie badania zmusiły teoretyków do obalenia tego paradygmatu. Obecnie powszechnie uważa się, że za sprawność i skuteczność komunikatu odpowiada niemal wyłącznie nadawca (Griffin, 2003). Dorobek psychologii komunikacji jest z powodzeniem wykorzystywany w reklamie, propagandzie i polityce.
Przepisy prawa od wieków przekazywane są członkom społeczeństwa w tej samej formie – aktów prawnych. Zawierają normy postępowania, nakładają prawa i obowiązki, i przewidują sankcje w przypadku ich nieprzestrzegania. O treści aktów prawnych decyduje sytuacja polityczna, społeczna i gospodarcza. Wydawane są w formie zbiorów przepisów. Niestety, nie są skutecznym sposobem kształtowania stosunków społecznych, o czym świadczy między innymi duża liczba wykroczeń.
Perswazja to każda aktywność komunikacyjna, której cel ukierunkowany jest na wywołanie zmiany w systemie postaw, przekonań, a nawet w zachowaniu adresata (Tokarz, 2002). Do aktywności komunikacyjnej zaliczyć można rozmowę, list, wygłoszenie referatu. Komunikat może być przesłany za pośrednictwem wypowiedzi słownej, zapisanego zdania i gestu.
Do grupy komunikatów zaliczyć można następujące wypowiedzi:
- „Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”. (artykuł 415 Kodeksu cywilnego)
- „Obrażony gentleman ma prawo i obowiązek zażądać od obraziciela satysfakcji honorowej (...) – zaś obrażający ma obowiązek dać satysfakcję honorową obrażonemu”. (artykuł 101 Polskiego Kodeksu Honorowego)
- „Nikt nie lubi płacić odsetek. Ty też nie płać” (hasło reklamowe Millenium Bank)
Przytoczone powyżej komunikaty kierowane są do różnych grup podmiotów, mają różną formę i treść. Łączy je jednak rola perswazyjna - wszystkie zostały sformułowane i nadane po to, aby wywołać u odbiorcy zmianę postaw, przekonań, wpłynąć na zachowanie. Artykuł 415 KC, artykuł 101 Polskiego Kodeksu Honorowego i hasło reklamowe Millenium Bank mają nakłonić odbiorcę do określonego zachowania: naprawienia szkody, udzielenia satysfakcji honorowej, czy wyboru pewnej usługi finansowej.
Mechanizmy psychologiczne biorące udział w przetwarzaniu wszystkich wymienionych komunikatów są takie same. Tym co je wyróżnia, jest odwołanie się do różnych potrzeb psychologicznych adresatów. Za postępowanie niezgodne z przepisami prawa nakładana jest sankcja – dodatkowy obowiązek lub utrata praw. Za postępowanie niezgodne z kodeksem honorowym grozi wykluczenie z pewnej grupy społecznej. Postępowanie sprzeczne z treścią reklamy najczęściej wywołuje u jednostki uświadomione bądź nieświadome poczucie dyskomfortu.
Aby skutecznie wpłynąć na postępowanie jednostki, należy wytworzyć u niej wewnętrzną motywację do postępowania zgodnie z treścią komunikatu perswazyjnego (Wojciszke, 2001). Przepis ustawy i zawarte w nim sankcje mają charakter formalny i zewnętrzny. Ich skuteczność perswazyjna jest w związku z tym bardzo niska. Nie stają się elementem systemu przekonań, nie wzbudzają motywacji do postępowania zgodnego z treścią przepisu.
Punktem wyjścia niniejszych rozważań jest założenie, że normy prawa nie będą skutecznie wpływały na postawy i zachowania ich adresatów tak długo, jak długo przy ich formułowaniu nie uwzględni się mechanizmów psychologicznych kształtujących zachowania. Aby prawo było stosowane, musi być komunikowane w formie dopasowanej do adresatów. W oparciu o model dwutorowości perswazji przedstawiono warunki jakie muszą być spełnione by przepisy prawa wzbudzały motywację wewnętrzną, aby doszło do skutecznej perswazji.
- poprz.
- nast. »»
Nigdy dość. Mózg a uzależnienia
Historia nałogów i procesu zdrowienia autorki, ale też omówienie z perspektywy badaczki zmian zachodzących w mózgu i zachowaniu na skutek długotrwałego uzależnienia.
W zakamarkach mózgu
Wybitni naukowcy o fascynujących funkcjach ludzkiego mózgu!
Zbiór intrygujących esejów autorstwa należących do światowej czołówki neuronaukowców, zawierający analizy dziwnych i sprzecznych z intuicją aspektów funkcjonowania ludzkiego mózgu.
Myślenie czarno-białe
Wyznaczamy granice, a większość rzeczy w życiu dzielimy według prostego czarno-białego schematu. Ta zdolność wykształcona w trakcie ewolucji jest w nas utrwalana od dzieciństwa przez rodziców, szkołę i otoczenie. Kevin Dutton, autor bestsellerów psychologicznych oraz utytułowany naukowiec z Oksfordu, pokazuje, że nie zawsze upraszczanie życia i wyborów jest dla nas najlepsze. „Myślenie czarno-białe” ukaże się już 12 maja.
Twój mózg bez tajemnic
Sen, pamięć, mowa, odczuwanie przyjemności czy strachu - codziennie mamy do czynienia z tymi procesami i emocjami, ale jak mózg je tworzy?
Życzenia dla Świata
Początkowo Ratzinger nie był entuzjastą Bergolio. Widział w nim reformatora, który może zupełnie zmienić oblicze Kościoła. To mu się nie podobało. A przynajmniej taki obraz, możemy zobaczyć w filmie fabularnym Dwóch Papieży.
Łykać jak Homo sapiens
Andrzej poznał Ilonę na forum miłośników wampirów i filmu „Zmierzch”. On był w średnim wieku, ona za rok miała skończyć 20 lat. Ilonie udało się przekonać Andrzeja, że jest prawdziwym wampirem, a on był gotowy wydać 10 tys. zł, żeby ta przemieniła również jego.
Sen nocy letniej
Rekord czasu, jaki można wytrzymać bez snu pobił w 1964 roku Randy Gardner. Nie spał przez 264 godziny i 12 minut. Brak snu jednak już w wyjątkowo krótkim czasie daje się nam we znaki. Zaczynają się problemy z koncentracją, pamięcią czy motywacją po nieprzespanej dobie a co dopiero 11.
To nie ja, to Ty!
Co się dzieje, gdy masz całą masę niewygodnych, krępujących i irytujących emocji, z którymi nie chcesz się świadomie zmierzyć?
Otwórz już oczy
Jak długo śpisz? Czy się wysypiasz? A może cierpisz na bezsenność? Ile tak naprawdę powinniśmy spać?
Odkryjmy potęgę kolorów!
Nie lubisz tego wina? Wypróbuj go pod innym oświetleniem. Chcesz, żeby ten napój był bardziej słodki? Rozjaśnij jego kolor. Chcesz, żeby herbata była zimniejsza? Umieść ją w szklanym pojemniku. Widzenie naprawdę jest wiarą.
Zabić Wertera
Zdarzenie, z którym mieliśmy do czynienia podczas 27 finału WOŚP do dzisiaj odbija się echem medialnym. Prowadzone są rozważania co można było zrobić, czego nie trzeba było robić i co teraz zrobić.
Ho ho ho... oto rzeczywistość...
Okres świąt Bożego Narodzenia z pewnością dla wielu z nas jest czasem do spotkania z najbliższymi. To czas, gdy słuchamy świątecznych melodii, gromadzimy się przy suto zastawionym stole, szczęśliwe dzieci biegają wokół pięknie przystrojonej choinki i tylko oczekujemy by dorwać się do błyszczących prezentów zapakowanych w czerwone kokardy.
Śladami Bestii
Czy to możliwe, żeby dobry człowiek popełnił zły uczynek?
W 1974 roku, serbska artystka Marina Abramowić wystawiła wybuchowy show, zatytułowany Rhythm 0 w galerii w Neapolu. Jednocześnie ujawniając coś strasznego o ludziach.
Dogadać się z innymi
Dlaczego tak trudno jest porozumieć się z innymi? Dlaczego inni nie rozumieją mojego punktu widzenia? Gdzie tkwi przyczyna problemów w relacjach z rodziną, szefem i współpracownikami?
Homo nie całkiem sapiens
Krytyczni, ale merytoryczni. Spierający się, ale też rozumiejący. Bogdan Wojciszke, wybitny polski psycholog i Marcin Rotkiewicz, ceniony dziennikarz naukowy rozmawiają o automatyzmach myślenia, nadętych politykach, narzekaniu Polaków i pułapkach moralności.
Syndrom gotującej się żaby. Co zabiło żabę?
Wyobraź sobie, że umieściłeś żabę w naczyniu z wodą i po chwili zaczynasz ją podgrzewać. Gdy temperatura wody wzrasta, widzisz, że żaba może odpowiednio dostosować swoją temperaturę ciała. Płaz kontynuuje regulację wraz ze wzrostem temperatury.
Mądrość i różne niemądrości
Żyjemy w świecie nieustających rekomendacji. Co robić, jak myśleć, w co się ubierać? Co zrobić, by osiągnąć sukces i na jaką partię głosować?
Ta piosenka obniża stres o 65%
Wszyscy dobrze wiemy, że powinniśmy się nauczyć zarządzać swoim stresem. Gdy sprawy stają się coraz trudniejsze w pracy, szkole czy życiu prywatnym, możemy korzystać z wielu porad, sztuczek i technik, które pozwolą uspokoić nieco skołatane nerwy.
Pokochaj poniedziałki. Jak poradzić sobie z wypaleniem zawodowym?
Czy na myśl o poniedziałku zaczyna cię boleć brzuch? Czy już w niedzielne popołudnie pogarsza ci się nastrój? Czy tylko w weekendy czujesz, że żyjesz? Czy inni zauważają u ciebie spadek energii i zmiany w zachowaniu?
Odzyskać kontrolę
Zespół stresu pourazowego (ang. Post-Traumatic Stress Disorder - PTSD) stał się chorobą naszych czasów i jest to zaburzenie, które rozwija się u osób, które doświadczyły szokującego, przerażającego lub niebezpiecznego wydarzenia.
Intuicja nie ma płci, czyli jak podejmujemy decyzje?
Podobno mężczyźni są lepszymi decydentami niż kobiety. Nie kierują się emocjami, są odporni na sugestie innych, trafniej przewidują konsekwencje swoich wyborów, a co najważniejsze robią to wszystko szybciej. Czy faktycznie tak jest? A nawet jeśli, czy taki model podejmowania decyzji naprawdę jest kluczem do sukcesu?
Wiele
