Odzwierciedlenie nie zawsze skuteczne
- Szczegóły
- Utworzono: 05 sierpnia 2011
- Katarzyna Maruszewska
Odzwierciedlenie to umiejętność dopasowania się do drugiego człowieka przy użyciu komunikatów werbalnych i niewerbalnych. Zasadę odzwierciedlenia wykorzystuje program neurolingwistycznego programowania (NLP). Stosowanie tej zasady ma umożliwić świadome i celowe zbliżenie się do drugiej osoby i wzbudzenie w niej zaufania. Odzwierciedlenie można też zauważyć, wśród ludzi, którzy darzą się wzajemną sympatią- nieświadomie kontaktują się ze sobą, wprowadzając elementy synchronizacji.
Korzyści płynące ze stosowania „lustrzanego odbicia” zostały potwierdzone przez liczne badania psychologiczne. W kulturze popularnej odzwierciedlenie jest często kojarzone ze swoistym środkiem ułatwiającym relacje z drugim człowiekiem na gruncie prywatnym i zawodowym . Szczególnym gronem zwolenników odzwierciedlenia są osoby, które na co dzień zajmują się handlem i sprzedażą.
Czy powszechność odzwierciedlenia równoznaczna jest z jej skutecznością? Nowe badania sugerują, że dublowanie zachowań rozmówcy nie zawsze musi prowadzić do uzyskania korzyści społecznych.W rzeczywistości czasami lepszym rozwiązaniem jest powstrzymanie się od odzwierciedlenia.
W badaniu, które zostanie opublikowane w najbliższym Psychological Science , Piotr Winkielman i Liam Kavanagh z Wydziału Psychologii na University of California, San Diego, wraz z filozofem Christopherem Suhlerem i Patricią Churchland, również z UC San Diego, zauważyli, że w codziennych sytuacjach osoba, która odzwierciedla zachowanie swojego rozmówcy, może osłabić swoją pozycję i doprowadzać do ochłodzenia relacji. Wyniki ostatnich trzech eksperymentów sugerują, że odzwierciedlenie jest bardziej złożonym procesem niż wcześniej sądzono. Osoba, która stosuje odzwierciedlenie, może w pewnych sytuacjach ponosić więcej kosztów niż korzyści.
W badaniach uczestnicy zostali poproszeni o obejrzenie kilku inscenizacji i nagrań wywiadów. Część grupy widziała filmy, w których rozmowa była serdeczna, natomiast inna część widziała filmy, w których wywiad prowadzony był w sposób nieprzyjazny. Rozmówcy, uczestniczący w wywiadach, odzwierciedlali zachowanie swoich partnerów w różny sposób - niewerbalnie, np. wzajemnie krzyżowali nogi, oraz werbalnie, np. powtarzali niektóre kluczowe słowa. Po obejrzeniu każdego z wywiadów, uczestnicy oceniali rozmówców i ich ogólny poziom kompetencji i wiarygodności. Uczestnicy postrzegali rozmówców, którzy brali udział w nieprzyjaznej rozmowie, jako niekompetentnych i mało wiarygodnych, a ich zachowania odzwierciedlające uznali za błędne i prowadzące do osłabienia relacji.
Co ciekawe, dodatkowy eksperyment wykazał, że negatywna ocena rozmówców zniknęła, gdy uczestnicy czytali pozytywne informacje na jego temat, np. że był zaangażowany w działalność humanitarną.
Umiejętność odzwierciedlanie jest istotną częścią inteligencji społecznej, powiedział Winkielman, UC San Diego, profesor psychologii, jednak nie wystarczy po prostu umieć naśladować, ważne jest również, aby wiedzieć, kiedy i w jakich sytuacjach to naśladowanie zastosować. Sukces „lustrzanego odbicia” zależy od wielu czynników, np. od tego, z jakimi ludźmi mamy do czynienia.
Czasami wyrazem społecznej inteligencji jest zachowanie przeciwne do naśladowania.
Nasze życie społeczne jest bardzo złożone, w celu budowania lub utrzymywania relacji musimy pamiętać o wielu czynnikach. Dobrze posiadać zdolność do naśladowania, ale jeszcze lepiej umieć ją zastosować w sposób selektywny i inteligentny.