Impuls do działania
- Szczegóły
- Utworzono: 12 stycznia 2016
- Katarzyna Sanna
Dlaczego kiedy klasowy łobuz sięga po pierwszego papierosa, po chwili znajduje wielu chętnych naśladowców? W grupie siła czy może chodzi o zbieżność charakterów?
Amerykańskie badania wskazują, że nastolatki w grupie mają tendencje do „papugowania” swoich rówieśników, a niektórzy nawet charakteryzują się większą podatnością na oddziaływanie społeczne.
Popalanie papierosów na przerwach, ciepłe piwo w parku, wagary - jeżeli macie nastolatka w rodzinie, być może niektóre z powyższych zachowań są Wam znane. Badania wskazują, że młodzi ludzie znacznie chętniej angażują się w różnego rodzaju zachowania, jeżeli ich bliscy znajomi również się tak zachowują. Z jednej strony mogą to być niechciane przez dorosłych wzorce zachowań jak picie czy agresja, z drugiej natomiast paczka kumpli może przed takimi zachowaniami zabezpieczać. Skąd u niektórych młodych ludzi bierze się tendencja do wybryków, podczas gdy inni nie sprawiają żadnych problemów? Gdy spojrzymy na przekrój społeczny szkolnego boiska, znajdziemy tam „kujonów”, „najbardziej popularnych”, „szaraków” oraz „łobuzów” i pewnie wiele innych grup – trudnych do określenia dla starszych, którzy już w tym sosie od dawna nie funkcjonują. Ogólnie uważa się, że wybieramy sobie znajomych ze względu na własne preferencje. Istnieją również teorie skłaniające się w zupełnie innym kierunku i podkreślające siłę oddziaływania grupowego na powstawanie skłonności ku zachowaniom ryzykownym lub tym zupełnie grzecznym.
Obserwowanie zachowania rówieśników może być doskonałym impulsem do kształtowania swojego własnego zachowania. Zauważono, że nastolatki jedzące przy wspólnym stole nie tylko starały się sięgać po te same przekąski co ich koledzy, ale również jeść w podobnych ilościach! Badania na temat impulsywności w zachowaniach od wielu lat posługują się tym samym paradygmatem badawczym. Uczestników takich eksperymentów prosi się o dokonanie wyboru pomiędzy natychmiastowym otrzymaniem drobnej nagrody a opóźnionym otrzymaniem większej. Ludzie uzależnienie od alkoholu, narkotyków, hazardu oraz otyli mają tendencję do sięgania po natychmiastowe zaspokojenie, a więc częściej wybierają drobne nagrody. Również nastolatkowie rzadko kiedy podejmują decyzję, opierając się na długich analizach zysków i kosztów ich zachowań. Impulsywność jest niejako wpisana w ich wiek.
Wnioski z badań Jodi Gilman i współpracowników wskazują, że nastolatkowie obserwujący swoich rówieśników, którzy podczas eksperymentu wybierali natychmiastową nagrodę, znacznie częściej sami po taką sięgali. Co więcej, badania wskazują, że nastolatkowie różniący się między sobą poziomem podatności na wpływ innych różnie reagowali na prezentowane im zachowania ich kolegów. Osoby ze zwiększoną podatnością znacznie częściej powtarzały zachowania impulsywne w porównaniu do zachowań nieimpulsywnych. Wpływ realnej bądź tylko wyobrażonej obecności innych na zachowanie ma swoje przełożenie na aktywność naszych mózgów. Dzięki zastosowaniu analizy przy użyciu neuroobrazowania u nastolatków wierzących, że są obserwowani przez swoich rówieśników zauważono zwiększoną aktywację w okolicach prążkowia brzusznego. Jest to struktura, która bierze udział w podejmowaniu decyzji w sposób impulsywny.
Istnieje wiele teorii wyjaśniających, dlaczego naśladujemy zachowania innych. Zwolennicy teorii społecznego uczenia się twierdzą, że ludzie tworzą przekonania na temat motywów postępowania innych, co z kolei wpływa na ich własne zachowanie. W przypadku osób ze zwiększoną podatnością na wpływ innych ludzi, zachowania impulsywne mogą być spostrzegane jako bardziej atrakcyjne.
Na podstawie:
- Jodi M. Gilman*, Max T. Curran, Vanessa Calderon, Luke E. Stoeckel, A. Eden Evins. Impulsive Social Influence Increases Impulsive Choices on a Temporal Discounting Task in Young Adults. PLoS One. 2014 Jul 2;9(7):e101570. doi: 10.1371/journal.pone.0101570. eCollection 2014.
Bądź na bieżąco! Zapisz się na nasz newsletter! (dodatkowo otrzymasz eBooka "Iluzje codzienności")
