Syndrom Jerozolimski
- Szczegóły
- Utworzono: 03 czerwca 2015
- Katarzyna Maruszewska
Jerozolima jest jednym z najchętniej odwiedzanych miejsc na świecie. Do Ziemi Świętej udają się miliony pielgrzymów i turystów w poszukiwaniu czystości i duchowej odnowy. Jerozolima to miasto cudów i podziałów, miejsce kultu dla chrześcijan, judaistów i islamu. Ogromna różnorodność wyznawców prowadzi do podziałów i konfliktów na tle religijnym. Wyidealizowana wizja świętego miasta zostaje zachwiana przez rzeczywisty obraz współczesnej Jerozolimy.
W popularnej kreskówce „Simpsonowie” Homer Simpson na prośbę religijnego sąsiada odwiedza Jerozolimę. W czasie pobytu napada go dziwna choroba, bohater zaczyna czuć się Mesjaszem, który tworzy nową religię – wyznawców kurczaka. Ten może przerysowany przykład obrazuje tzw. syndrom jerozolimski, który dotyczy niektórych turystów przybywających do Ziemi Świętej.
Zjawisko „syndromu jerozolimskiego” wprowadził w 1982 roku Yair Bar-El. W jego klinice w ciągu 13 lat (1980–1993) stwierdzono przypadki pacjentów, u których występowały objawy psychotyczne o tematyce religijnej, które wyzwalane były przyjazdem do Jerozolimy. Różnorodność pacjentów z objawami psychotycznymi pozwoliła wyodrębnić trzy grupy.
Do pierwszej grupy zaliczono pacjentów, którym w przeszłości rozpoznano zaburzenie psychotyczne lub schizofrenię. Często przybywali do Jerozolimy pod wpływem urojeń religijnych. Niektórzy z nich identyfikowali się z postaciami Starego lub Nowego Testamentu.
Do drugiej grupy należały osoby z zaburzeniami osobowości lub myślami nadwartościowymi. Byli to często fanatycy religijni, u których główne treści myślenia dotyczyły wątków religijnych. Osoby te najlepiej czuły się w grupie wyznawców, co często miało potęgować doznania religijne.
Trzecia grupa wydaje się najciekawsza. Reprezentują ją zdrowi ludzie, o dość stabilnej pozycji. Przyjeżdżają do Jerozolimy jako zwykli turyści, bez szczególnego celu. Są zwykle w towarzystwie przyjaciół lub rodziny. U tych osób po przybyciu do Jerozolimy rozwija się ostry epizod psychotyczny. Początkowo występuje niepokój, pobudzenie, potem osoba taka pragnie oddzielić się od grupy lub rodziny i samotnie zwiedzać miasto. Następnie odczuwa potrzebę oczyszczania się, może przywdziać białe prześcieradło i wykrzykiwać lub śpiewać głośno psalmy lub wersety. U tej grupy chorych zwykle nie występują omamy wzrokowe ani słuchowe. Ich stan powraca do normy w ciągu 5-7 dni. Jest to zatem krótki epizod psychotyczny z pełnym wyzdrowieniem. Pacjenci pamiętają swoje zachowania, niechętnie o nich rozmawiają, nigdy nie wracają do Jerozolimy.
Jerozolima, a właściwie nadawane jej znaczenie, może być czynnikiem, który wywołuje epizod psychotyczny. Odwiedzający Ziemie Świętą mają przyzwolenie na mistyczne doznania, na poszukiwanie cudów, na wszystko, co niewytłumaczalne i pozbawione racjonalności. Czynnikiem równie ważnym może być rozbieżność między oczekiwaniami podróżujących a zastaną rzeczywistością. Idealizacja miejsca zostaje często zniszczona przez realne problemy miasta i jego mieszkańców.