Otwórz już oczy
Jak długo śpisz? Czy się wysypiasz? A może cierpisz na bezsenność? Ile tak naprawdę powinniśmy spać?
Pooglądasz ze mną?
Kto nie słyszał stwierdzenia: "książki są dobre dla dzieci" lub "telewizja jest szkodliwa dla dzieci"?
Syndrom ostatniej piosenki
Znacie to doświadczenie, kiedy melodia wtrąca się w Twoje myśli i wiruje w powtarzającej się pętli?
Szewcy bez butów
Powiem ci ze wstydem, patrząc z dzisiejszej perspektywy, ja i wielu „kandydatów na pomagaczy” byliśmy nieco zarozumiali. Metodologia badań psychologicznych i analiza statystyczna – baza psychologii naukowej – budziły naszą niechęć, a fascynowały niebazujące na badaniach, raczej filozoficzne, wynurzenia psychoanalityków lub psychologów humanistycznych. I uznawaliśmy, że to właśnie jest prawdziwą psychologią.
To tylko gra!?
Kto nie słyszał stwierdzenia, że gry znieczulają mózg? Nie od dziś obwinianie gier komputerowych za agresywne zachowanie dzieci, młodzieży, czy nawet dorosłych jest pewnego rodzaju normą społeczną. Bo w końcu gdzieś musi być winowajca, czyż nie?
Zaraźliwe informacje i świadomi nosiciele
Profesor Robert Cialdini, autor światowych bestsellerów, w tym „Wywierania wpływu na ludzi”, zauważa w artykule „Media: nośniki zaraźliwych informacji”, że mass media proponują pewne postawy i zachowania, które mogą mieć wpływ na postępowanie innych ludzi. Poprzez nie uruchamiane zostają mechanizmy naśladownictwa i historie pokazywane w telewizorze czy Internecie, zaczynają być powielane w normalnym życiu.
Nazywa nawet takie informacje „zaraźliwymi” i przytacza cały szereg drastycznych sytuacji, w tym i przypadków samobójstw (tzw. efekt Wertera), które miały zajść pod ich wpływem. Zatem możemy mówić o takich informacjach, że są nie tylko „zaraźliwe”, ale wręcz „toksyczne”.
Ciekawe jest to, że osoby rozpowszechniające takie informacje właściwie nie ponoszą za to żadnej odpowiedzialności. Oczywiście w wypadku szerzenia treści „podburzających do zniszczenia sytemu państwa”, albo jawnie kłamliwych na temat konkretnych osób, spotkałaby je kara (lub chociażby naraziłyby się na prywatne powództwa sądowe), to już nieprawdziwe (tj.: tendencyjne i perswazyjne) komentowanie wydarzeń uchodzi całkowicie bezkarnie. Mimo, że często to można wykazać czarno na białym (chociaż bywa, że nie jest to takie proste) i tłumaczenie się dobrymi intencjami nie ma tu nic do rzeczy.
Granica pomiędzy komentarzem (niechby nawet tendencyjnym, ale w ramach prawa do opinii) a zamierzonym manipulowaniem odbiorcą jest płynna i trudna do udowodnienia. Dziennikarze aktywnie tworzą rzeczywistość, relacjonując wydarzenia i przepytując osoby, mające na nie wpływ (zazwyczaj polityków lub wysokich urzędników). Relacjonują ich opinie, które często są bardzo stronnicze i całkiem jawnie służą niszczeniu oponentów i wygrywaniu własnych racji, będąc nawet nieskrywanymi próbami „informacyjnego molestowania” odbiorcy.
Gdyby uznano, że manipulowanie i perswazja sofistyczna uprawiana w mass mediach jest tym samym, co na przykład wyłudzenie albo oszustwo, tyle tylko, że dokonywanie na całych grupach obywateli i w blasku telewizyjnych reflektorów, na stronach milionów stron gazet, sprawa wyglądałaby może inaczej.
Nie ma przecież znaczenia dla oceny moralnej czynu czy ktoś działa na szkodę jednego Kowalskiego, czy setek tysięcy pracowników najemnych lub emerytów poprzez propagowanie rozwiązań prawnych bądź politycznych, których konsekwencje doprowadzą ich do kłopotów.
Czy niewiedza może być usprawiedliwieniem?
Wszak w prawie obowiązuje rzymska zasada, że Ignorantia legis excusat neminem, czyli nieznajomość prawa nikogo nie tłumaczy i nie można zasłaniać się nieznajomością przepisów, ale czy podobna zasada obowiązuje także osoby występujące, a może raczej „wykorzystujące” mass media?
Nie mówimy tu o celowej propagandzie i intoksykacji uprawianej przez agentów wpływu wszelakiej maści na zlecenie państw i służb, bo to inna para kaloszy, ale o codziennej niestaranności, niefrasobliwości dziennikarzy i aktorów (polityków i innych osób znaczących) ich relacji i komentarzy.
Naturalnie opinie na temat tego, co i dla kogo jest szkodliwe (w sensie merytorycznej treści przekazu) byłyby często diametralnie różne (co innego będzie szkodliwe dla obywateli z punktu widzenia prezes Stowarzyszenia im. Adama Smitha, a co innego dla redaktora Trybuny) i raczej nie do uzgodnienia, jednak może dało by się znaleźć jakieś minimum.
Niewątpliwie oprócz treści istotna jest forma i ta, jeśli miałaby wszelkie oznaki manipulacji i sofistyki, powinna być piętnowana i uznawana za szkodliwą bez względu na wartości „na rzecz których” starano się przy pomocy nieuczciwej perswazji wpłynąć na nasze myślenie, postawy i w konsekwencji decyzje.
- poprz.
- nast. »»
Nigdy dość. Mózg a uzależnienia
Historia nałogów i procesu zdrowienia autorki, ale też omówienie z perspektywy badaczki zmian zachodzących w mózgu i zachowaniu na skutek długotrwałego uzależnienia.
W zakamarkach mózgu
Wybitni naukowcy o fascynujących funkcjach ludzkiego mózgu!
Zbiór intrygujących esejów autorstwa należących do światowej czołówki neuronaukowców, zawierający analizy dziwnych i sprzecznych z intuicją aspektów funkcjonowania ludzkiego mózgu.
Myślenie czarno-białe
Wyznaczamy granice, a większość rzeczy w życiu dzielimy według prostego czarno-białego schematu. Ta zdolność wykształcona w trakcie ewolucji jest w nas utrwalana od dzieciństwa przez rodziców, szkołę i otoczenie. Kevin Dutton, autor bestsellerów psychologicznych oraz utytułowany naukowiec z Oksfordu, pokazuje, że nie zawsze upraszczanie życia i wyborów jest dla nas najlepsze. „Myślenie czarno-białe” ukaże się już 12 maja.
Twój mózg bez tajemnic
Sen, pamięć, mowa, odczuwanie przyjemności czy strachu - codziennie mamy do czynienia z tymi procesami i emocjami, ale jak mózg je tworzy?
Życzenia dla Świata
Początkowo Ratzinger nie był entuzjastą Bergolio. Widział w nim reformatora, który może zupełnie zmienić oblicze Kościoła. To mu się nie podobało. A przynajmniej taki obraz, możemy zobaczyć w filmie fabularnym Dwóch Papieży.
Łykać jak Homo sapiens
Andrzej poznał Ilonę na forum miłośników wampirów i filmu „Zmierzch”. On był w średnim wieku, ona za rok miała skończyć 20 lat. Ilonie udało się przekonać Andrzeja, że jest prawdziwym wampirem, a on był gotowy wydać 10 tys. zł, żeby ta przemieniła również jego.
Sen nocy letniej
Rekord czasu, jaki można wytrzymać bez snu pobił w 1964 roku Randy Gardner. Nie spał przez 264 godziny i 12 minut. Brak snu jednak już w wyjątkowo krótkim czasie daje się nam we znaki. Zaczynają się problemy z koncentracją, pamięcią czy motywacją po nieprzespanej dobie a co dopiero 11.
To nie ja, to Ty!
Co się dzieje, gdy masz całą masę niewygodnych, krępujących i irytujących emocji, z którymi nie chcesz się świadomie zmierzyć?
Otwórz już oczy
Jak długo śpisz? Czy się wysypiasz? A może cierpisz na bezsenność? Ile tak naprawdę powinniśmy spać?
Odkryjmy potęgę kolorów!
Nie lubisz tego wina? Wypróbuj go pod innym oświetleniem. Chcesz, żeby ten napój był bardziej słodki? Rozjaśnij jego kolor. Chcesz, żeby herbata była zimniejsza? Umieść ją w szklanym pojemniku. Widzenie naprawdę jest wiarą.
Zabić Wertera
Zdarzenie, z którym mieliśmy do czynienia podczas 27 finału WOŚP do dzisiaj odbija się echem medialnym. Prowadzone są rozważania co można było zrobić, czego nie trzeba było robić i co teraz zrobić.
Ho ho ho... oto rzeczywistość...
Okres świąt Bożego Narodzenia z pewnością dla wielu z nas jest czasem do spotkania z najbliższymi. To czas, gdy słuchamy świątecznych melodii, gromadzimy się przy suto zastawionym stole, szczęśliwe dzieci biegają wokół pięknie przystrojonej choinki i tylko oczekujemy by dorwać się do błyszczących prezentów zapakowanych w czerwone kokardy.
Śladami Bestii
Czy to możliwe, żeby dobry człowiek popełnił zły uczynek?
W 1974 roku, serbska artystka Marina Abramowić wystawiła wybuchowy show, zatytułowany Rhythm 0 w galerii w Neapolu. Jednocześnie ujawniając coś strasznego o ludziach.
Dogadać się z innymi
Dlaczego tak trudno jest porozumieć się z innymi? Dlaczego inni nie rozumieją mojego punktu widzenia? Gdzie tkwi przyczyna problemów w relacjach z rodziną, szefem i współpracownikami?
Homo nie całkiem sapiens
Krytyczni, ale merytoryczni. Spierający się, ale też rozumiejący. Bogdan Wojciszke, wybitny polski psycholog i Marcin Rotkiewicz, ceniony dziennikarz naukowy rozmawiają o automatyzmach myślenia, nadętych politykach, narzekaniu Polaków i pułapkach moralności.
Syndrom gotującej się żaby. Co zabiło żabę?
Wyobraź sobie, że umieściłeś żabę w naczyniu z wodą i po chwili zaczynasz ją podgrzewać. Gdy temperatura wody wzrasta, widzisz, że żaba może odpowiednio dostosować swoją temperaturę ciała. Płaz kontynuuje regulację wraz ze wzrostem temperatury.
Mądrość i różne niemądrości
Żyjemy w świecie nieustających rekomendacji. Co robić, jak myśleć, w co się ubierać? Co zrobić, by osiągnąć sukces i na jaką partię głosować?
Ta piosenka obniża stres o 65%
Wszyscy dobrze wiemy, że powinniśmy się nauczyć zarządzać swoim stresem. Gdy sprawy stają się coraz trudniejsze w pracy, szkole czy życiu prywatnym, możemy korzystać z wielu porad, sztuczek i technik, które pozwolą uspokoić nieco skołatane nerwy.
Pokochaj poniedziałki. Jak poradzić sobie z wypaleniem zawodowym?
Czy na myśl o poniedziałku zaczyna cię boleć brzuch? Czy już w niedzielne popołudnie pogarsza ci się nastrój? Czy tylko w weekendy czujesz, że żyjesz? Czy inni zauważają u ciebie spadek energii i zmiany w zachowaniu?
Odzyskać kontrolę
Zespół stresu pourazowego (ang. Post-Traumatic Stress Disorder - PTSD) stał się chorobą naszych czasów i jest to zaburzenie, które rozwija się u osób, które doświadczyły szokującego, przerażającego lub niebezpiecznego wydarzenia.
Intuicja nie ma płci, czyli jak podejmujemy decyzje?
Podobno mężczyźni są lepszymi decydentami niż kobiety. Nie kierują się emocjami, są odporni na sugestie innych, trafniej przewidują konsekwencje swoich wyborów, a co najważniejsze robią to wszystko szybciej. Czy faktycznie tak jest? A nawet jeśli, czy taki model podejmowania decyzji naprawdę jest kluczem do sukcesu?
Wiele
