Problemy akulturacji imigrantek w Stanach Zjednoczonych

Szczegóły

Utworzono: 24 marca 2008

Valentyna Guminska

Problem językowy

Zdaniem wielu badaczy, jednym z najważniejszych problemów akulturacji imigrantów jest „język”. Chiswick, Miller (1999) w swoim raporcie stwierdzają, że imigranci, zamieszkujący na terytorium o wysokim poziomie gęstości zaludnienia imigrantów o podobnym pochodzeniu, mają niższy poziom znajomości języka (w tym czytanie, pisanie i mówienie). Badania były przeprowadzone w Miami i Ft. Lauderdale. W Miami, mieście - enklawie o gęstym zasiedleniu imigrantów, dzieci są dwujęzyczne w porównaniu z dziećmi z Ft. Lauderdale, gdzie imigranci mieszkają w dużej odległości od siebie i dzieci biegle posługują się angielskim. Takie zjawisko potwierdzają inne badania przeprowadzone w Kanadzie (Chiswick, Miller, 1992; Chiswick, Miller, 2001), w Australii (Chiswick, Miller, 1999) i Izraelu (Chiswick, 1998).

Jednocześnie blisko 1/5 wszystkich Amerykanów deklaruje większe przywiązanie do języka macierzystego jako pierwszego i głównego, niż do języka angielskiego. Większość posługujących się językiem macierzystym Amerykanów, zwłaszcza członków mniejszości rasowych i grup etnicznych, potrafi mówić po angielsku. Tworzą oni raczej kategorię Amerykanów dwujęzycznych i dwukulturowych (Paleczny, 1995)

Sytuacja „problemu językowego” wyklarowała się na korzyść języków imigrantów po II wojnie światowej, w latach 50-tych, gdy napłynęły do Stanów Zjednoczonych liczne fale imigrantów hiszpańskojęzycznych. W 1968 roku wydano Bilingual Education Act, który nakazywał wprowadzenie do szkół nauki języków ojczystych poszczególnych grup etnicznych. Według tego programu dzieci imigrantów miały być uczone wszystkich przedmiotów w języku ojczystym, przynajmniej do czasu, dopóki nie opanują znajomości języka angielskiego. Dopiero później miały być przydzielane do normalnych klas (tamże). W 1977 U.S. Office of Education wyasygnował 115 ml dolarów USA w ponad 500 okręgach na realizację programów bilingwialnych. Dodatkowo dokształcono 25000 nauczycieli w 68 językach. Programy dwujęzyczności realizowane są obecnie w Stanach Zjednoczonych na dwu poziomach: 1) Bilingual Transitional Programs; nauka przedmiotów w języku ojczystym i intensywna nauka angielskiego. 2) Bilingual-Bicultural Programs; język ojczysty na równi z angielskim (tamże).

Paleczny (2005) mówi, że najprostszą formą wielokulturowości i pluralizmu jest dwujęzyczność oraz dwukulturowość. Jego zdaniem bikulturalizm jest następstwem uczestnictwa w dwóch systemach społecznych, przy czym proporcje udziału elementów jednego i drugiego z nich ulegają dynamicznej rekonfiguracji. Dystans emigrantów do nowego otoczenia społecznego z upływem czasu maleje, natomiast więź z kulturą macierzystą stopniowo słabnie i zmienia swój charakter i funkcje.

Clement, Noels i Deneault (2001) wykorzystali teorię języka jako decydujący czynnik składający się na formowanie społecznej tożsamości. Również brano pod uwagę wpływ kontaktów z różnych grup kulturowych na tożsamość i adaptację. Badania były prowadzone na populacji Kanadyjskiej: frankojęzyczni i anglojęzyczni studenci, oraz na populacji Wschodnio Hinduskiej. W pierwszych badaniach dwujęzyczności Kanadyjczyków zanotowano słabą korelację pomiędzy statusem i identyfikacją, również pośrednią rolę komunikacji w determinacji tożsamości i przystosowania się. Natomiast w grupie hinduskiej zauważono, że proces formowania tożsamości jest skorelowany z doświadczeniami dyskryminacji grupowej i stresem.

Zivkovic (por. Birman, 2005) stwierdza możliwość konfliktu pomiędzy wpływami zewnętrznymi (szkołą, społecznością amerykańską i in.) a wewnętrznymi u młodzieży, która często traktuje symbolicznie swoją przynależność do mniejszości i kultury domowej. Na podstawie danych dostrzegamy, że utrzymuje się zjawisko dwujęzyczności, przy czym, jak zaznacza badacz, sentyment do macierzystego języka odżywa niekiedy w kolejnych pokoleniach dzieci imigrantów.