Dlaczego mądre blondynki mają z matmy dwóje?
- Szczegóły
- Utworzono: 03 czerwca 2016
- Maria Kalinowska
Blondynki są głupie, Azjaci są świetnymi matematykami, rudzi są fałszywi – takie stereotypowe stwierdzenia słyszeliśmy wszyscy. Każdy z nas z całą pewnością należy do grupy obarczonej stereotypem, mniej lub bardziej krzywdzącym.
Powszechnie znane i uważane za prawdziwe stwierdzenia dotyczą przecież naszej płci, pochodzenia etnicznego, a nawet koloru włosów. Jednak czy powinniśmy przejmować się jakimiś wręcz ludowymi opiniami? W końcu niejedna blondynka jest profesorem matematyki, przecząc tym samym dwóm chyba najbardziej rozpowszechnionym stereotypom – głupiej blondynki oraz kobiety niemającej najmniejszych zdolności matematycznych. W czym więc problem, przecież doskonale wiem, że pomimo rudych włosów moja najlepsza przyjaciółka nie jest fałszywa. Dlaczego mamy więc w ogóle zajmować się czymś tak banalnym jak stereotypy? Najlepiej byłoby po prostu zupełnie się tym nie przejmować, być sobą i robić to, co do nas należy. Oczywiście takie rozwiązanie jest najbardziej rozsądne i niewątpliwie najbardziej korzystne dla nas samych i wszystkich wokoło. Jednak bardzo rzadko zwracamy uwagę na to, jakimi stereotypami my sami posługujemy się względem innych. Niezaprzeczalne jest, że wszyscy się nimi posługujemy. Stanowią one ważną część naszej wiedzy o świecie i innych ludziach, są ważnym aspektem naszego życia społecznego. Pozwalają nam stosunkowo szybko dostosować się do sytuacji oraz poczuć się bardziej bezpiecznie w kontaktach z nowo poznanymi osobami. Wydaje nam się wtedy, że mamy na ich temat jakąkolwiek wiedzę, co powoduje znaczne obniżenie naszego strachu przed nieznanym.
Czy jednak możemy pozostać całkowicie niezależni od stereotypów? Czy mimo naszych starań, aby nie zwracać uwagi na ogólne, powszechnie nie do końca prawdziwe informacje, one naprawdę nie wywołują żadnych konsekwencji w naszym działaniu? Niestety pomimo naszych najszczerszych chęci zagrożenie stereotypem ma wpływ na to, w jaki sposób się zachowujemy. Już prawie dwadzieścia lat temu dwóch amerykańskich psychologów (Steel i Aronson, 1995) odkryło, że jeśli zostaniemy narażeni na działanie negatywnego bodźca sterotypizującego, wyniki naszych działań znacznie się pogorszą. Nie dzieje się tak oczywiście za każdym razem, jedynie w sytuacjach, gdy niekorzystna opinia dotyczy umiejętności czy kompetencji w dziedzinie dla nas ważnej. Dlatego dziewczyna z dużą wiedzą matematyczną, na co dzień mająca bardzo dobre oceny z tego przedmiotu, w momencie, gdy usłyszy od nauczyciela czy kolegów przed sprawdzianem, że na pewno dostanie „dwóję , bo jest babą” – dostanie tę dwójkę.
Jak wykazały badania, dzieje się tak, ponieważ tak bardzo staramy się wypaść dobrze, analizujemy dokładnie każdą czynność, że nasza pamięć operacyjna, której pojemność jest ograniczona, dużo wolniej przetwarza dostępne informacje. Sprawia to, że mimo usilnych starań popełniamy więcej błędów. Co za tym idzie, potwierdzamy potoczną opinię kobiet jako słabych matematyków.
Stereotypy pełnią w naszym życiu społecznym ważną rolę. Powodują, że mamy bardziej stabilny obraz świata i ludzi. Warto jednak zastanowić się, jaki mają one wpływ na innych i czy przez luźne, pozornie niewinne stwierdzenia bardzo inteligentna blondynka nie stanie się na chwilę blondynką wprost z kawałów?
Bibliografia
- Steele, C. M. i Aronson, J. (1995). Stereotype threat and the intellectual test performance of African Americans. Journal of Personality and Social Psychology, 69(5), 797-811.
- Spencer S.J., Steele C.M., Quinn D. M. (1998). Stereotype threat and women’s math performance. Journal of Personality and Social Psychology, 35, 4-28.
- Wojciszke B. (2009). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
- Mathematics Performance: A Meta-Analysis. Psychological Bulletin, 136(6), 1123-1135
Bądź na bieżąco! Zapisz się na nasz newsletter! (dodatkowo otrzymasz eBooka "Iluzje codzienności")
