Higiena Umysłu - Intuicja

Szczegóły: Utworzono: 01 kwietnia 2015; Redakcja

Tomasz Witkowski wyjaśnia znaczenie intuicji, wskazuje na aspekty, w których działa ona najlepiej oraz rozwiewa mity na temat jej użyteczności w życiu codziennym.

Transkrypcja nagrania

Czy przydarzyło ci się kiedykolwiek takie wydarzenie, że bardzo intensywnie o kimś myślałeś i wtedy zadzwonił telefon od tej osoby? A może zdarzyło ci się coś takiego, że ktoś Ci się przyśnił i spotkałeś następnie tę osobę na ulicy? Albo być może myślałeś bardzo intensywnie o jakimś wydarzeniu, o czymś co może się zdarzyć i to rzeczywiście miało miejsce?

Prawdopodobnie każdy z nas przeżył coś takiego. Każdy z nas w jakiś sposób przewidział przyszłość. Jak to jednak wytłumaczyć? Czy było to zjawisko paranormalne, szósty zmysł, może intuicja?

Cóż, są w zasadzie dwa racjonalne wytłumaczenia takich zjawisk. Pierwszy to przypadek. Matematycy powiadają, że jest zupełnie nieprawdopodobne, aby bardzo nieprawdopodobne wydarzenia nie zdarzały się nam od czasu do czasu.

Na przykład siostry o nazwisku Christmas postanowiły niezależnie jedna od drugiej odwiedzić siebie tuż przed Bożym Narodzeniem. Jedna i druga kupiła prezent dla swojej siostry, wsiadły w samochód, zderzyły się dokładnie w połowie drogi.

Trzech z pięciu pierwszych prezydentów Stanów Zjednoczonych zmarło tego samego dnia, na dodatek był to czwarty lipca, narodowe święto Stanów Zjednoczonych.

Pewne amerykańskie małżeństwo doczekało się trójki wnuków, nie było by w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że urodzili się oni tego samego dnia i nie były to trojaczki. Trzy ich córki niezależnie od siebie tego samego dnia urodziły swoje dzieci. Podobnych przykładów jest bardzo dużo, a to, że się zdarzają takie sytuacje wynika wprost z rachunku prawdopodobieństwa.

Wyjaśnienie drugie to nasza intuicja. Ludzie czasami rzeczywiście potrafią przewidzieć pewne wydarzenia, czasami potrafią podjąć w ułamku sekundy bardzo trafne decyzje.

Jak to się dzieje? Spójrzmy znowu na przykład. Jest rok 2005, finał Ligi Mistrzów AC Milan kontra Liverpool. Mecz kończy się rezultatem 3:3, jest remis, dogrywka nie zmienia tego wyniku. Sędzie zarządza serię rzutów karnych. Na bramce Liverpoolu stoi Jerzy Dudek, polski bramkarz. W genialny sposób broni dwa rzuty karne, co jest zdarzeniem nieprawdopodobnym. W ten sposób Liverpool zostaje mistrzem Europy, a to zdarzenie, ten mecz, zapisuje się do historii footballu.

Jak to było możliwe? Prawdopodobnie mózg polskiego bramkarza przetworzył mnóstwo informacji docierających do niego z obserwacji zawodnika, który składał się właśnie do strzału. Przetworzył je w ułamku sekundy i w postaci takiego nagłego przeczucia przekazał mu informację, w który róg bramki powinien się rzucić.

Podobnie ekspert zajmujący się oceną wiarygodności dzieł sztuki, oceną obrazów, w pierwszym odruchu ma jakieś dziwne przeczucie, że coś z tym obrazem jest nie tak. Zleca badanie obrazu do laboratorium. Po kilku dniach wyniki badań potwierdzają jego przeczucie, obraz rzeczywiście okazał się falsyfikatem. Mózg eksperta w ułamkach sekund dokonał tego, na co laboratorium potrzebowało kilku dni.

To tylko dwa przykłady takiej niezwykłej intuicji. Intuicja jest często nazywana przez psychologów “myśleniem bez myślenia”, to jest taki proces, który zachodzi bez udziału naszej świadomości, ale są dwa niezbędne warunki, aby intuicja miała szansę w ogóle zadziałać - wiedza i doświadczenie.

Zwróćmy uwagę, że początkujący golkiperzy nie bronią w sposób genialny rzutów karnych, podobnie studenci sztuki rzadko są w stanie trafnie ocenić czy dany obraz jest falsyfikatem, czy też nie.

Dopiero jeśli dysponujemy dużą liczbą informacji, jeżeli na tych informacjach przeprowadziliśmy wiele podobnych analiz, to mózg ma podstawy do tego, aby pracować niezależnie od naszej świadomości, aby właśnie w ten niezwykły sposób dokonać takiej niewidzialnej pracy, tego myślenia bez myślenia.

Dlatego też dość często specjaliści zajmujący się intuicją mówią, że intuicja jest wyłącznie intuicją ekspertów. Trzeba być ekspertem aby mieć intuicyjne przeczucia. Oczywiście my sami jesteśmy ekspertami w dziedzinach, w których pracujemy, którymi się zajmujemy, ale też najprawdopodobniej jesteśmy najlepszymi ekspertami jeśli idzie o zachowania naszych bliskich, naszych przyjaciół, a co za tym idzie, jesteśmy w stanie dość często przewidzieć w jaki sposób się zachowają, co zrobią, czy zadzwonią, czy nas odwiedzą itd.

Pojawia się zatem kluczowe pytanie: czy należy ufać intuicji i czy korzystać z niej? Odpowiedź nie jest optymistyczna. Intuicja częściej prowadzi nas na manowce, niż pomaga podjąć trafne decyzje. Przez setki lat intuicja podpowiadała nam, że to Słońce kręci się wokół Ziemi. Za to przekonanie poniosło śmierć na stosach wielu ludzi. Księżna Diana w swoim ostatnim wywiadzie udzielonym tuż przed tragiczną śmiercią powiedziała, że nie ufa nikomu, że jej najlepszym doradcą jest instynkt. Chwilę potem wsiadła do samochodu, w którym poniosła śmierć.

W Stanach Zjednoczonych działa Fundacja The Innocence Project, to jest fundacja, która pomaga niesłusznie skazanym ludziom odzyskać wolność, oczyścić się z win. W ciągu 25 lat swojej działalności doprowadzili do uniewinnienia 317 osób. To tylko osoby, które zostały uniewinnione na podstawie wykonanych dodatkowo testów DNA. 317 osób, z których wiele było skazanych na karę śmierci, na karę dożywocia. Prawdopodobnie sędziowie przysięgli podejmując decyzję, winny bądź niewinny, korzystali z własnej intuicji i z własnych przeczuć.

Intuicja ma szansę działać tam, gdzie dysponujemy dużą wiedzą i dużym doświadczeniem. Tam, gdzie wiedza jest mała i doświadczenie niewielkie, intuicja niestety sprowadza nas najczęściej na manowce.

Tags:

Dodaj komentarz

JComments