Agresja kobiet w małżeństwie i w związkach romantycznych

Szczegóły

Utworzono: 24 marca 2009

Valentyna Guminska

Motywy agresywnego zachowania kobiet w związkach małżeńskich / partnerskich

Na podstawie wyników stwierdzono, że kobiety często podają więcej niż jedną przyczynę prowadzącą do zachowania agresywnego. W omawianym badaniu Olson i Lloyd (2005) w 69 konfliktach sprecyzowano 202 motywy/przyczyny, zgrupowane w 12 kategoriach:

Indywidualny charakter motywów:

1. samoobrona przeciw werbalnej agresji ze strony partnera;

2. psychologiczne czynniki: cechy osobowościowe (upartość, wyrozumiałość, zazdrość), temperament; złość/gniew, frustracja, stres, utrata kontroli i panowania nad swoim zachowaniem, stany psychiczne (np. depresja), bolesne przeżycia z dzieciństwa;

3. przybywanie pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających;

4. samoobrona przeciw agresji fizycznej ze strony partnera;

5. rodzaj komunikacji (antagonistyczny, samoobronny, kontrolujący, rywalizujący);

6. wyuczone style zachowania (akceptacja agresji, wstrzymanie się od agresji do momentu aż eksploduje wybuchem gniewu);

7. żal nierozwiązanych problemów;

8. niedostosowanie się regułom (brak wyrażania szacunku i zaufania, odczucie bycia zdradzoną/nym);

Relacyjny charakter motywów:

9. chęć zyskania wagi, godności poprzez agresję, zmuszenie do liczenia się ze zdaniem kobiety, zwrócenie uwagi na kobietę i jej czynności;

10. kontrola stosunków (często przez mężczyznę);

11. prezentacja „ja”- „nie boję się Ciebie (wyrządzonej szkody)”;

12. ochrona/obrona przez partnera, kwestia presji pomiędzy bezpieczeństwem, ochroną i byciem pod kontrolą partnera ,a niezależnością i samodzielnością kobiety.

Najwięcej motywów kobiecej agresji powodują czynniki psychologiczne (46%), samoobrona (23%), nieprzestrzeganie zasad (36%) i chęć zwrócenia uwagi (33%). Tymczasem, kiedy chodziło o agresję kobiet, wskazywały one na kilka motywów o indywidualnym i relatywnym charakterze swojego zachowania podczas jednego konfliktu, natomiast w przypadku agresji ich partnerów powoływały się w większości tylko na jeden motyw o indywidualnym charakterze.

Respondentki przypisywały równą wagę i odpowiedzialność za czyny agresywne, gdy agresja była dwustronna również wtedy, gdy inicjatorem agresji był mężczyzna. Zdaniem autorek badania, ten fakt potwierdza tendencję kobiet do akceptacji winy lub przypisywanie sobie winy za agresję ze strony ich partnerów. Warto zaznaczyć, iż w modelu rodziny żona - rządząca/mąż – podporządkowany, semantycznie wzmacnia się socjalnie skonstruowany wizerunek kobiet jako „marud i zrzęd”.

Z dokładniejszych badań opisów tej etykiety na przykładzie „rządzenie - podporządkowanie” autorki badania proponują, że właśnie, dlatego, że mężczyźni byli podporządkowanymi, nieprzedsiębiorczymi, wykazywali małą inicjatywę, lub nie liczyli się ze zdaniem kobiety, kobiety czuły się odpowiedzialne, zmuszone do przebicia się oraz były zmęczone od ciągłego ich ignorowania. Zmieniając etykietę dla tego wzoru, jednocześnie przesuwa się punkt widzenia kobiet, jako odpowiedzialnych za klimat komunikacji w związku i agresję. Trafnym przykładem służy opis kłótni żony i męża: on nie zapłacił w swoim czasie rachunków, nie wykonał ważnego telefonu, o którym wspomniała wcześniej żona, zapomniał załatwić sprawę z kartą kredytową i teraz cała rodzina ma problem… Takie przykłady są powszechne w każdym kraju, bez znaczenia na kulturę i zwyczaje. Autorki badania podkreślają również ważność kontekstu agresji kobiet i charakterystykę osoby, która rozzłościła. Agresywność kobiet ma być rozumiana, jako zachowanie jednostki, wplecione w kontekst socjalny.

Psychologiczne czynniki agresywnego zachowania, takie jak gniew, depresja, stres były najbardziej powszechnymi motywami agresji kobiet w badaniach Olsen i Lloyd (2005). Ważną była także agresja werbalna: kobiety krzyczą, podwyższają ton, używają ordynarnego słownictwa, w celu zyskania uwagi ze strony partnera lub zmuszenia go do słuchania tego, co mają do powiedzenia. Ten rodzaj agresji również jest właściwy w sytuacjach, kiedy partner zachowuje się nieadekwatnie, ignoruje kobietę lub ich dzieci, nie jest odpowiedzialny, wydaje pieniądze niezgodnie z wcześniej ustalonym planem itd. Nie można również zapomnieć o agresji rewanżu, zemsty.

Najwięcej motywów kobiecej agresji powodują czynniki psychologiczne (46%), samoobrona (23%), nieprzestrzeganie zasad (36%) i chęć zwrócenia na siebie i na swoją opinię uwagi (chęć liczenia się ze zdaniem kobiety) (33%). Kiedy chodziło o agresję kobiet, wskazywały one na kilka motywów o indywidualnym i relatywnym charakterze swojego zachowania podczas jednego konfliktu, natomiast w przypadku agresji ich partnerów powoływały się w większości tylko na jeden motyw o indywidualnym charakterze.